Jaren 60 en 70

Kleurentelevisie

In 1959 zijn er in Nederland 500.000 televisies. In 1968 kwam de kleurentelevisie op de markt, er kwam een Nederlandse zender bij en met een antenne op het dak konden we ook Belgische en Duitse tv-programma’s  ontvangen. Er ging een wereld open voor de tv-kijkers die tot dusver nog nooit over de grenzen hadden kunnen kijken.

Eind jaren zeventig verdwenen de antennes weer van de daken om voortaan de tv-signalen via de kabel te ontvangen. Zo kwamen er steeds meer zenders bij en groeide het aantal uren dat men naar de tv keek, de gezinsspelletjes legden het af tegen dit nieuwe medium dat een grote plaats in zou gaan nemen in de samenleving.  Halverwege de jaren zeventig ruilden we massaal de zwart/wit tv in voor een kleuren­toestel.    

De tieners en de TV

Nederland

De AVRO kwam met het programma Rooster, (1960) gepresenteerd door Lonneke Hoogland en Wilco Meijer. Rooster was een tv magazine gericht op de jeugd, waarin het Joop Stokkermans kwartet de muziek verzorgde.

Het tienerpubliek joelde en krijste en kon daarmee soms de keuze van de jury  beïnvloeden. Bij het draaien van een rock ‘n roll plaatje braken de tieners de ‘tent’ zowat af. Na vier succesvolle jaren haalde de VARA dit programma in 1965 van de buis. Het probleem vormde de leeftijd van het publiek. Er zaten kinderen van acht en negen jaar bij het publiek en daardoor gebeurde het dat echte goede tienerplaten, waarbij de jury het niet helemaal eens was, meteen een flop werden. Het publiek was te jong om een goed oordeel te kunnen vellen en dit haalde het niveau van het programma omlaag.

Maar het populairste werd TopPop, uitgezonden door de AVRO. Top Pop ging in 1970 van start, toen nog in zwart wit  en de presentatie was in handen van Ad Visser, die dit 15 jaar zou blijven doen. In 1988 verdween TopPop van de buis.

TOPPOP YEAH, wie deze kreet hoorde schallen uit de tv wist wat er aan de hand was, hordes tieners zijn met dit popprogramma opgegroeid. De jonge moeders uit de jaren zeventig keken met baby of kleuter op schoot naar TopPop, zodat het beatritme bij deze generatie er al jong inzat.

Later toen de kleuters tieners werden keken moeder en zoon /dochter, vader en zoon/dochter of met zijn allen genoeglijk naar TopPop. En groeide eerst de kleine baby op schoot met de muziek van zijn ouders mee, nu gebeurde het omgekeerde. Zo werd er een muzikale band gesmeed waar beide parijen veel plezier aan beleefden.

Ook opvoeden in muziek is erg belangrijk gebleken. De tieners van de jaren zeventig en tachtig kregen van hun ouders een schat aan informatie mee over de popmuziek en de artiesten. Men beluisterde gezamenlijk de muziek, debatteerde er over en zo werd de basis gelegd voor het ontwikkelen van de eigen smaak en een brede muzikale belangstelling. De jeugd leerde verschillende soorten muziek waarderen, ook klassiek werd meegenomen, en hadden daar later bij de aanschaf van hun eigen platen veel voordeel van. Ze waren in staat om het kaf van het koren te scheiden en stonden open voor nieuwe stromingen in de muziek. 

Onder de handen van Ad Visser groeide dit wekelijkse popprogramma uit tot een legende dat optredens van wereldsterren als: David Bowie, Donna Summer, de Bee Gees, Iggy Pop en Queen moeiteloos mixte met het oeuvre van Nico Haak, Bonnie st. Claire en Danny Christian. Bekijk de leader van TopPop hier.

Na het vertrek van Ad Visser, die aan een soloproject wilde gaan werken, bleef TopPop nog drie jaar op de buis, toen stopte het, …… en de tieners weenden. Er kwam wel een nieuw popprogramma maar TopPop was en is niet te overtreffen zoals is gebleken. 

De videoclip

Halverwege de jaren zeventig doet de videoclip haar intrede. De muzikale mogelijkheden van de groepen werden hierdoor enorm vergroot. De clip is een betere ondersteuning dan de vaak sfeerloze, meestal met goedkope aangeklede achtergrond decors tijdens het optreden van de popgroepen.

In de jaren zestig werden door de omroepen al wel pauzefilmpjes uitgezonden van The Beatles en de Rolling Stones, maar die hebben geen echt aantoonbare invloed gehad op de platenverkoop.

De op video opgenomen en gemonteerde clip bij “Bohémien Rhapsodie” van Queen zal in 1975 deze nieuwe rage inluiden.

Roger Glover (ex zanger Deep Purple) is de eerste soloartiest met een videoclip. Zijn nummer “Love is all” wordt met een schitterende videoclip ondersteund. Als in een tekenfilm trekken vele kleurige figuren in een grote optocht over het scherm. In 1975 stond het nummer 13 weken op de eerste plaats in de Nederlandse hitparade, hetzelfde gold voor “Bohémien Rhapsodie” van Queen. Later ontwikkelde de videoclip zich in toenemende mate tot miniverhaaltjes.

De bekendste clip na die van Queen is “Vienna” van Ultravox. (1981), twaalf weken op nummer 1 in Nederland. Daarnaast werd het kijkpubliek belegerd door horrorfantasieën, geweldexplosies en erotische avonturen in de videoclip, vaak met wisselend succes.

De videoclip van David Bowie bij “China Girl” (1983) waarin veel naakt voorkwam veroorzaakte veel deining. Maar ook deze commotie verdween later en er zijn heel veel mooie videoclips gemaakt. Nog eentje dan: “Thriller” (1983) van Michael Jackson.

In Nederland bleven de videoclipexperimenten beperkt tot de Golden Earring: Twee singles werden ondersteund door een videoclip: “Twilight Zone” (1982) en “When the Lady Smiles” (1984). In het begin zijn de kosten nog veel te hoog voor de groepen. Eind jaren tachtig is de videoclip een algemeen aanvaard verschijnsel geworden.

Televisie voor volwassenen

In de jaren zestig wordt ook in de wereld van de tv volop geëxperimenteerd. De VARA bracht een serie satirische programma’s onder  de titel: Zo is het toevallig ook nog eens een  keer. Kijk hier naar “Zo is het toevallig”.

De samenstellers wilden de kijkers op humoristische wijze aan het denken zetten door allerlei personen en verschijnselen uit  die tijd aan de kaak te stellen ! Niet iedereen bleek gecharmeerd van de humor van Zo is het toevallig ook nog eens  een  keer.

Deze programma’s schokten vele Nederlanders zo erg dat ze een einde aan de uitzendingen wilden maken, zeker toen tijdens de derde uitzending de televisieverslaving van de Nederlanders werd gehekeld met behulp van bewoordingen die waren ontleend aan Bijbelse teksten en het Onze Vader ! Het hele land stond op zijn kop en wekenlang stonden de kranten vol met reacties op dit programma. Er werden vragen in de kamer gesteld, maar ondanks dit kwam het niet tot een verbod. De daarop volgende uitzendingen leverden steeds problemen op en na de 22ste uitzending besloot de redactie, na een conflict met de VARA-leiding, het uitzenden van: Zo is het toevallig ook nog eens een keer te beëindigen !  De burgers haalden opgelucht adem, maar er stond hun nog meer te wachten.

Het satirisch programma Hadimassa (1968) (kijk hier)werd als minder kwetsend ervaren, dit programma kreeg in 1970 de Nipkowschijf uitgereikt. Farce Majeur (1966) (kijk hier) met Alexander Pola, Jan Fillekers, Fred Benavente, Henk van der Horst en Ted den Braak, vermaakten de kijkers met hun satirische kijk op de politiek in Nederland en de in humor verpakte kritiek op de maatschappij. Het programma was altijd actueel en de teksten, veelal geschreven door Alexander Pola, getuigden van een groot vakmanschap en een aanstekelijke humor. Het was inderdaad uit het leven gegrepen.

In een ander televisieprogramma, Hoepla genaamd, verscheen in 1967 Phil Bloom naakt op het  scherm (kijk hier). Hoepla was bedoeld voor  jongeren die vonden dat de burger wakkergeschud  diende te worden. Na het optreden van Phil Bloom, die een minuut zonder iets te  zeggen of een gebaar te maken in de camera staarde, greep menig Nederlandse burger naar de pen. Phil Bloom ontving brieven  waarin ze met lijfelijk geweld en zelfs met de dood bedreigt werd. Deze jachtscène leidde tot vragen in de kamer en de VPRO kreeg een berisping. 

Ook het voorlichtingsprogramma Open en Bloot (1974) werd verguisd. Het vele bloot en de onverbloemde taal choqueerde de oudere generatie. Menige tiener werd het verboden om naar dit programma te kijken. De tiener kwam in opstand en het argument dat de seksuele voorlichting gekregen van thuis niet toereikend was deden de ouders besluiten om zoon of dochter dan maar te laten kijken. Maar nog lang bleef de oudere generatie zich generen en mocht er onverhoopt bezoek komen dan wist men niet hoe snel men de tv op een andere zender moest zetten. Het zou nog tot ver in de jaren zeventig duren totdat de oudere generatie zonder het schaamterood op de kaken deze programma’s op zou laten staan.

Nederlandse televisieseries

In 1963 bracht de NCRV Stiefbeen en Zoon op het scherm, gebaseerd op de Engelse serie Steptoe and Son. Rien van Nunen in de rol van Stiefbeen en Piet Römer als zijn zoon zorgden voor een komische serie van hoog niveau.

En toch was er weer een moment dat Nederland op zijn kop stond, want wat was het geval ? In een van de afleveringen zat Stiefbeen in een teil met water zilveruitjes te eten, dit vond men onsmakelijk. De serie was razend populair er werd in 1985 herhaald. (Lees meer over Stiefbeen en zoon, klik hier.)

Eli Asser schreef in 1969 acht afleveringen van  Het Schaep met de vijf poten. De serie speelde zich af in een Amsterdamse kroeg met een prachtige rol van Adèle Bloemendaal hierin. De serie stond garant voor een paar echte meezingers zoals: “‘t Zal je kind maar wezen” en “We zijn toch op de wereld om mekaar te helpen, nietwaar ?”  

Het pure amusement op de tv werd gebracht door Willy Walden en Piet Muyselaar als het duo Snip en Snap dat voor jarenlang kijkplezier zorgde.(Lees meer over Snip en Snap, klik hier.)

Tom Manders in zijn creatie van Dorus was zeer geliefd en zijn liedjes o.a. “Er waren twee motten” en “Bij de Marine” zong iedereen mee. (Lees meer over Dorus, klik hier.) De Mounties, Piet Bambergen en Rene van Vooren, John Kraaikamp en Rijk de Gooyer als Johnny en Rijk hadden beiden een eigen tv-show en zorgden voor veel plezier en vermaak.

Rudi Carrell was ook populair bij de tv kijkers, later maakte hij furore bij de Duitse televisie (kijk hier).

Mies Bouwman hield in 1962 heel Nederland in haar greep tijden een marathonuitzending van 23 uur met de actie ‘Open het dorp.’ Mies groeide uit tot een vakvrouw van grote klasse en was mateloos populair bij het kijkerspubliek.

Het Eurovisiesongfestival trok ieder jaar meer kijkers. Eind jaren zeventig kwam er wel kritiek op de jury, bevriende landen zouden elkaar punten toekennen. Helaas werd dit alleen maar erger, ook het niveau ging omlaag en bereikte een dieptepunt in de jaren tachtig. En het werd er niet beter op in de jaren daarna. Jammer !

Daarnaast was er het circusachtig amusementsprogramma Piste van Jos van de Valk en de Revue’s van Rene Sleeswijk,. De kijker hoefde zich geen moment te vervelen en het programma-aanbod zou nog groter worden.

Een echte publiekstrekker was het programma Voor de vuist weg met Willem Duys die dit programma zestien jaar lang presenteerde. De eerste uitzending van Voor de vuist weg, op 1 november 1963, mocht een uur duren maar liep uit tot twee uur en twintig minuten. Deze tijdsoverschrijdingen werden een belangrijk deel van Willem’s image. Duys was een talentvol prater en een man van prachtige volzinnen. Wat de presentator van Voor de vuist weg zo bijzonder maakte was zijn improvisatietalent en vakmanschap. Zijn teksten las hij bijvoorbeeld nooit af van de monitor, alles ging spontaan bij Willem (samen met Mies Bouwman waren zij tientallen jaren het boegbeeld van de AVRO). Duys groeide uit tot een van de belangrijkste Nederlandse radio en televisie fenomenen. In zijn programma ontving Willem Duys vele kleurrijke Nederlanders waaronder Wim Sonneveld en Willem Ruys.

De dierenbescherming viel over de goudvissen die gezellig in hun kom rondzwemmend elke uitzending bij Willem steevast op zijn tafel stonden en iedere keer haast bezweken onder de hitte van de studiolampen.

Duys was ook heel leuk als hij dieren op het toneel had, dat werd altijd stuntelen. Ze deden nooit de kunstjes waarvoor ze ingehuurd waren en nog leuker werd het als Duys ervoor wegvluchtte zoals bij een krokodil die te gast was in zijn programma.

In 1976 stopte Duys met Voor de vuist weg. Daarnaast presenteerde hij Jonge mensen op weg naar het concertpodium, het Grand Gala du Disque (een platengala) het Eurovisiesongfestival en verzorgde hij tenniscommentaren.

Veel artiesten hebben hun carrière aan hem te danken, enkele voorbeelden: Mieke Telkamp, Thys van Leer, Rogier van Otterloo, Pim Jacobs, Martine Bijl, Paul de Leeuw, Lee Towers en Mathilde Santing.  Een paar van de belangrijke onderscheidingen die Willem Duys ontving: ridder in de orde van Oranje Nassau, de Gouden Televizierring en de Gouden Harp Conamus. Duys mag beschouwd worden als de Godfather van de Nederlandse TV.  (Lees meer over Willem Duys, klik hier.)

Buitenlandse TV series

Van de Buitenlandse tv series was Bonanza (western) het populairst in de jaren zestig. De belevenissen van familie Cartwright met Pa en zijn drie zonen Adam, Hoss en Little Joe werden op de voet gevolgd. (Lees meer over Bonanza, klik hier.)

De Dikke en de Dunne deden ons gieren van het lachen en ook Comedy Capers trok veel kijkers.

De Amerikaanse rascomedienne Lucille Ball was in de jaren vijftig al razend populair met haar tv-show: I love Lucy. (Lees meer over Lucy, klik hier.)

België zond de detective serie Dick Powell uit.

In 1966 werd begonnen met de uitzending van de science fiction serie Startrek dat een enorme populariteit verwierf en dat heden ten dage nog steeds uitgezonden wordt en niets aan populariteit ingeboet heeft (Star Trek de next generation is het vervolg). 

Tussen 1964 en 1967 bleef iedereen thuis voor Peyton Place (naar het boek van Grace Metalous). De serie was enorm populair en de belevenissen van de familie Carrington werden op de voet gevolgd. Een paar namen heeft iedereen wel onthouden: Alison, Constance, Rodny etc.

De vrouwen zwijmelden bij de tv serie met dr. Kildare. (Lees meer over Dr. Kildare, klik hier.)

Coronation Street, deze Britse TV-serie werd razend populair in Nederland maar na gouden jaren met cultfenomenen als de norse Ena Sharples, de verleidelijke Elsie Tanner, en de kleppende Annie Walker vond de VARA het wel genoeg.

De Britse komiek Benny Hill verraste ons met zijn doldwaze typetjes en kolderieke sketches.  

Er was dus genoeg te beleven op de tv in de jaren zestig. Een grandioze afsluiting van deze jaren vormde wel de spectaculaire landing op de maan van de Amerikanen. Door de directe televisie-uitzendingen waren miljoenen mensen hiervan getuigen en de beelden maakten zonder uitzondering een diepe indruk op de kijkers. Op 21 juli 1969 werd met de LM (Lunar Module) van de Apollo 11 de eerste maanlanding uitgevoerd. Neil Armstrong zette om 15.56 uur als eerste mens voet op de maan, gevolgd door Edwin Aldrin. Michael Collins bleef in de ‘commando module.’ Dat de astronauten zich terdege bewust waren van deze historische gebeurtenis bleek wel uit de woorden van Neil Armstrong, “dit is een kleine stap voor een mens, maar een reuzensprong voor de mensheid.”

Televisie in de jaren zeventig was voor de kinderen erg leuk

Ton Lensink speelt de hoofdrol en regisseerde het kinderprogramma Ti Ta Tovenaar waarin Tika zijn dochter, het heertje, het grobbekuiken en het aapje Ta-to meespelen. Er ging altijd van alles mis met het toveren van Ti Ta Tovenaar en dat leverde grappige situaties op waar de kleintjes volop van genoten. Van deze serie zijn er veel boeken, platen en verzamelalbums verschenen. 

De Film van Ome Willem (1975) met Edwin Rutten als Ome Willem, Harry Bannink als de grote geitebreier en de domme August (clown) bezorgden de kinderen vele plezierige kijkuurtjes.

“Deze vuist op deze vuist, en zo klim ik naar boven” brulden ze allemaal mee als het programma begon, evenals het beroemde ‘broodje poep, van Ome Willem, de kinderen vonden het prachtig.

De doldwaze avonturen van Peppi en Kokkie, twee matrozen (1976), hielden de kleintjes ook aan de buis gekluisterd. Toet-toet-beng-beng-Peppi en Kokki, vol overgave werd dit liedje meegezongen. En ook van deze serie verschenen er boeken. De Fabeltjeskrant bleef ons amuseren.

In 1978 verscheen Sesamstraat dagelijks op de Nederlandse buis, een van oorsprong Amerikaans programma over de beroemdste straat in de wereld. In 1976 werd begonnen met twee maal een half uur per week uit te zenden, meer durfde men toen niet aan. Het zou de langst lopende kleuterserie ooit worden. Bij de rechtenverkoop werd bepaald dat de serie half Amerikaans half Nederlands zou zijn en blijven.

In 1969 was Jim Henson in Amerika met Sesame Street begonnen. Voor de Nederlandse inbreng zijn studiofiguren gecreëerd die samen een grote familie vormen van volwassenen en kinderen. Pino, die nog veel moet leren, de slimme eigenwijze Ieniemienie en Tommie die al wel kan tellen maar nog niet kan lezen.

De volwassen straatbewoners bestaan uit herkenbare leeftijdsgroepen: een oma, Paula die oud is en dus veel weet, Frank als de moderne vader en Sien de zelfstandige winkeleigenaresse. Omdat er behoefte was aan een meer tegendraadse figuur verscheen Mijnheer Aart in de serie. Humeurig en plagerig.

Later, vanwege het multiculturele karakter, kwamen Gerda Havertong, Elvan Akyildiz en mimespeler Hakim Traida ook in Sesamstraat. Daar werd Lot en Rik nog aan toegevoegd, Lot als een soort oudere zuster en Rik als dommerd, zodat de kinderen die zaten te kijken zichzelf altijd slimmer vonden dan Rik. Bert en Ernie, Kermit de Kikker, Koekiemonster, Grover, Elmo en consorten zijn Henson-poppen die behoren tot het Amerikaanse deel dat Nederlands werd ingesproken.

In de loop der jaren was het een komen en gaan van bekende en minder bekende gezichten die een rol in Sesamstraat vervulden. In de Verenigde Staten werd Sesamstraat ooit opgezet als zwaar gesubsidieerd compensatieprogramma voor gettokinderen met een zware taalachterstand. In ons land was dit niet nodig en men besloot het accent te leggen op het stimuleren van de emotionele ontwikkeling. Sesamstraat werd en bleef een hit! In totaal circuleren versies van Sesame Street in zo’n 140 landen en het is het televisieprogramma met de meeste prijzen.

Voor de wat oudere jeugd werd Kunt u mij de weg naar Hamelen vertellen, mijnheer? de jeugdserie van de jaren zeventig. Met Rob de Nijs als Bertram Bierenbroodspot, Leen Jongewaard als Gruizelgruis en Loekie Knol als Lidwientje Walg. Deze serie ging verder waar het sprookje “De Rattenvanger van Hamelen” ophield. Nadat de kinderen van Hamelen (met vier volwassenen: Bertram Bierenbroodspot, Lidwientje Walg, Aernoud Koffij en Hildebrand Brom) de berg zijn in gelokt, omdat het stadsbestuur zijn afspraken met de rattenvanger niet nakwam, verzeilde het hele stel in de meest bizarre, maar vermakelijke avonturen. Via o.a verdwijnspiegels, een vliegend vloerkleed (kamerbreed) en een vliegende pompoen kwamen zij terecht in allerlei vreemde werelden, bevolkt door reuzen, moerasmonsters, heksen en allerlei andere vreemde wezens. Na vijfenveertig afleveringen, waarin ongeveer 120 liedjes verwerkt zaten, werd de weg teruggevonden. De cast was een verzameling van topacteurs en schrijvers, waardoor de serie een zeer hoog niveau op het gebied van jeugdseries bereikte. Negenendertig van de 120 liedjes uit de serie verschenen op drie LP’s.  In 1975 verschenen twee fotoboeken, het derde deel kwam helaas nooit uit. 

De eerste heuse detectiveserie voor de jeugd Q en Q slaat goed aan. Het verhaal is van Harry Geelen en de muziek van Joop Stokkermans. Een onduidelijk foto van een dode man in het bos is het begin van dertien superspannende afleveringen van het duo Q en Q in hun eerste serie (1974). Een jaar later volgde de tweede serie afleveringen.

Nog twee andere jeugdseries: Pommetje Horlepiep (1977) en De grote klok.  

Van de buitenlandse kinderseries was Maja de bij en haar vriendje Willie erg geliefd evenals Calimero het ondeugende kuiken waarvan de uitspraak: “Jij bent groot en ik is klein en dat is niet eerlijk” door de kleintjes vaak gebruikt werd als ze ondeugend waren geweest.

De avonturen van de zeer ongezeglijke en vrijgevochten Pipplotta Victuali oftewel Pippi Langkous naar het boek van Astrid Lindgren, wordt door de kinderen enthousiast ontvangen, of anders gezegd, ze smullen ervan.

Dr. Who jaagt in het seizoen 1975-1976 de kinderen de stuipen op het lijf.

TV voor volwassenen

De jaren zeventig, spraakmakend en nog meer van alles.

Kees van Kooten en Wim de Bie, als de cliché mannetjes en met het Simplistisch Verbond, waren jarenlang een groot succes met hun karakteristieke typetjes.  

Vooral wethouder Hekking genoot een grote populariteit. Een gouden duo dat tientallen jaren vele kijkers aan zich bond. Koot en Bie kregen de Nipkowschijf uitgereikt omdat zij het beste televisieprogramma van het seizoen 1976-1977 hebben geleverd.

Men ging in de jaren zeventig door met het verleggen van de (tv) grenzen en het doorbreken van taboes. Spraakmakende programma’s zoals b.v. Waldolala (kijk hier) de Fred Haché show (1971) (kijk hier), de Barend Servet show, (1972) (klik hier) met IJf Blokker, die altijd een ‘peu nerveu’ werd, en Sjef van Oekels discohoek (1974) riepen zowel afkeuring als goedkeuring op. (lees meer over Dolf Brouwers, klik hier.)

Al deze programma’s waren gelardeerd met een flinke dosis erotiek. In een van deze progamma’s was koningin Juliana te zien bezig met het schoonmaken van spruitjes, en ja hoor het halve land stond weer eens op zijn kop, majesteitsschennis brieste men, maar het liep met een sisser af. Er trad een zekere gewenning op en de Nederlandse tv-kijker groeide met de programma’s mee.

We sloegen daadwerkelijk dubbel van het lachen tijdens het kijken naar de tv-shows van André van Duin, zijn weergaloze mimiek bezorgden ons lachkrampen, een groot komisch talent (de onvergetelijke shows in de jaren zeventig en tachtig werden nooit geëve­naard). Zijn sketches, gespeeld met Frans van Dusschoten en Corrie van Gorp, bezorgden vele mensen een geweldige avond. Hij werd mateloos populair en die populariteit geniet hij heden ten dage nog steeds.

De serie Met goed fatsoen (1975) werd nooit uitgezonden. Dit kwam door de controversiële inhoud. Herhaaldelijk werd er goedkeuring gezocht bij de Joodse gemeenschap, de KRO leiding en de pers, maar de racistische en antisemitische uitspraken van de hoofdpersoon Rijk de Gooyer werden niet geschikt geacht voor uitzending.

Simonscoop, een filmrubriek, werd ook goed bekeken. Presentator Simon van Collem was kind aan huis in Hollywood en zeer gerespecteerd in de wereld van de speelfilms. Hij vertoonde fragmenten van nieuwe films, besprak deze en mede door zijn grote kennis over speelfilms, acteurs etc. wist de kijker wat een goede film was en welke niet.

Spelletjes

Naar de B.B. (Berend Boudewijn) quiz keek men ook graag en het aantal spelletjes en quizzen en bleef maar groeien. Nederland werd quiz en spelletjes-gek.

Actualiteitenrubrieken

Actualiteit rubrieken genoten een grote kijkdichtheid. Tros Aktua, waar Wibo van der Linden jarenlang verantwoordelijk was voor de vele spraakmakende onderwerpen, en Brandpunt (Brandpunt leader, klik hier.) dat met uitstekende reportages op de buis kwam. De ene helft van de kijkers gaf de voorkeur aan Tros Aktua en de andere helft aan Brandpunt, niks aan de hand, iedereen tevreden. Nu is het niet meer zo simpel, er zijn heden ten dage zoveel actualiteitenprogramma’s, die allemaal het beste willen zijn dat dit vaak ten koste gaat van de kwaliteit.  

Vanuit het buitenland (Amerika) konden we het eerste presidentiele televisiedebat van Nixon met J.F. Kennedy volgen, dit zou in vele landen navolging vinden.

In 1970 brengt Robin Altman de antioorlogsfilm Mash uit, die later  als  tv-serie wordt uitgezonden en miljoenen kijkers trekt. De titelsong, “Suicide Is Painless“, wordt overal op de wereld door de jeugd gezongen en gefloten (een lieflijk liedje waarin de voorkeur wordt gegeven aan zelfmoord boven het meemaken van een oorlog en waarin de prachtige melodie in schril contrast staat met de tekst). 

De door hem als zwarte komedie gemaakte film laat zien hoe belachelijk en tegelijkertijd hopeloos oorlog is. Door te wijzen op de absurditeit van het redden van mensenlevens in een veldhospitaal tijdens een oorlog, geeft Altman een messcherpe analyse van wat oorlog eigenlijk is: onbeschaving. Zijn visie paste volledig bij de anti-oorlogsgevoelens van die jaren en de song “Suicide Is Painless” werd al snel het lijflied van vredesdemonstranten en rebellerende jeugd.                    

Monty Python’s Flying Circus maakte tussen 1969 en 1974 absurdistische tv-shows voor de BBC. Met hun absurde humor en vreemde associaties brachten de acteurs van Monty Python een generatie aan het lachen. Hun baanbrekende humor inspireerde tal van cabaretiers en komieken in zowel binnen als buitenland. De serie was zeer succesvol en werd tot een cultus. Ze deden de dingen op een nieuwe manier. 

Tijdens zijn studie medicijnen kwam Graham Chapman in contact met John Cleese, met wie hij sketches ging schrijven en spelen en vervolgens Monty Python oprichtte. Eric Idle, Terry Jones en Michael Palin maakten ook deel uit van de cast en later kwam de Amerikaanse illustrator Terry Gilliam er nog bij.

Nadat de serie was gestopt maakte het Monty Python team nog een reeks films waaronder: “Monty Python and the Holy Grail” en “Life of Brian” beide met Graham Chapman in de hoofdrol.

 Het Journaal

In 1956 werd het eerste journaal uitgezonden, braaf en gezagsgetrouw. Jarenlang bepaalde de eindredacteur wat die dag voor alle Nederlanders het belangrijkste nieuws was (later kreeg de kijker meer invloed).

In de jaren zestig en zeventig werden op de televisie vele taboes doorbroken, vaak werd de kijker op het verkeerde been gezet en tegen de haren ingestreken. Maar al met al wist men het kijkerspubliek aardig te amuseren en te choqueren.

Eind jaren zeventig trad er gewenning op en stond het land niet meer zo gauw op zijn kop. Ook het opzeggen van een lidmaatschap (van een bepaalde omroep) wat zeker in de jaren zestig nogal eens voorkwam, werd minder. Televisie in de jaren zestig en zeventig was vernieuwend en grensverleggend op alle fronten !  Waar de oudere generatie behoudend bleef dronken de jongeren gretig van de goed gevulde beker.

Ga terug naar het overzicht Jaren 60 en 70

(ga terug naar de vorige pagina van dit hoofdstuk (Radio en TV)