Foute zaken

Bij het binnen gaan van mijn stamcafeetje hoorde ik direct aan de mij bekende stem dat Theo terug was. Theo was enkele jaren geleden eens het onderwerp van discussie geweest in het bruin café, ‘de Theo die in de fout was gegaan’. Volgens enkele gasten een klootzak. Voor de meesten echter een er ingeluisde stakker. Theo, was destijds een man van in de dertig. Een niet onaardige verschijning, slank en tenger van bouw. Hoog begaafd wil ik hem niet noemen, maar ook niet dom of achterlijk, zoals de mening van sommigen. Wel had hij een slechte jeugd gehad, opvangtehuizen en dergelijke. Nooit echt zijn ouders gekend al die misstanden ervaren en meer. Het vreemde was echter dat, als hij er over praatte, hij steevast zei: ‘ik heb er geen moeite mee hoor.’ Het enige, vertelde hij mee eens: ‘Ik krijg nergens meer een baantje omdat ik een drankprobleem heb gehad. Al kan ik aantonen dat ik al twee jaar niet meer drink, ze moeten mij niet. En geloof mij ik wil alles aanpakken hoor’, vertelde hij destijds. Hij kwam voor mij dus over als een mens met veel problemen. Maar nuchter genoeg om dit het hoofd te bieden. En toch ook wel standvastig.

De periode voorafgaand aan zijn verdwijning was langer dan een half jaar geweest. Nu was hij dus terug. Ik herkende hem wel toen ik hem zag zitten, maar met moeite. Er is bijna niets meer over van hem dacht ik. Theo was bezig zijn verhaal te lossen en iedereen had een gewillig oor. Joop zei zelfs geen,’goedemorgen Ivan’, maar knipoogde tegen mij en gaf mij mijn koffie met het speculaasje zwijgzaam. Ik gaf Theo toch een hand, en zei ‘blij je weer te zien Theo.’ Ik schrok toen ik in het gezicht van een oude man keek, ‘was dit Theo?’ Maar Theo ging verder met zijn verhaal. ‘Als je helemaal geen cent meer te makken hebt, je zolen zijn versleten en je hebt geen broek meer aan je reet. De knopen van de honger in je darmen beginnen pijnlijk op te spelen. En dan ook nog eens geen ondersteuning meer van de sociale dienst. Ja, dan maakt het niet meer uit hoe of je aan je geld komt, dan wil je wel. Dus ik ook, simpel genoeg. Het aanbod komt vanzelf op je af, alsof ze het ruiken. Het zou meer een vakantie worden. Eerste klas hotel in Bogota. Slechts vijf overnachtingen, goed eten en sightseeing met de andere toeristen. Duizend euro zakgeld. Alles werd voor mij geregeld, de tickets. Heen en terug, ik had nergens omkijken naar. Het leek zo eenvoudig. Even een antieke tafel ophalen in Colombia. Die zou dan weer in Rome tijdens een tussenstop op de terugvlucht naar Schiphol van boord worden gehaald. En ik vloog door naar huis, geen vuiltje aan de lucht.’

‘Vier jaar heb ik er op zitten, vier jaar in de ‘Hel van Bogota’. Eén keer hebben zij mij wat geld gestuurd het eerste half jaar. Via een vriendinnetje van mij en die stuurde het dan naar de Nederlandse Ambassade, één keer teehonderd euro. De ruim achthonderd euro over van het zakgeld werd direct afgepikt bij mijn arrestatie op de Airport van Bogota. Weet je dat ik mijn pis liet lopen op dat moment. Bang, ik wist niet wat mij overkwam, alsof ik voor een vuurpeloton stond. Achteraf was het dat maar geweest. Ja, nu niet meer natuurlijk. Na die twee herseninfarcten heeft de ambassade mij vrij gekregen. Voor die tijd konden zij niets doen. Hun handen waren gebonden, de regels van het gastland. Al dat gelul kreeg ik te horen. Een geluk bij een ongeluk die infarcten, anders had ik er nu nog gezeten, nou ja gezeten, gelegen dan. Want dan was ik de pijp uit geweest. De eis en uitspraak waren acht jaar zonder parool.’

‘Ja, ik wist natuurlijk dat ik fout zat, en dat ik het nooit had moeten doen. Maar probeer maar eens de verleiding te weerstaan als je in zo’n arme situatie zit.’ ‘Maar Theo, wat at je dan?’ vroeg Joop. Theo antwoordde, ‘dat wil je niet weten Joop, laten wij het daar maar niet over hebben. Het is te smerig voor woorden. Maar ratten, muizen en kakkerlakken waren een delicatesse. Sommige lang gestraften hielden zich op bij de latrines. Ja, dat zal ik nooit vergeten.’ ”Nou moet je wat drinken dan nu een, sapje Jus d’ Orange?. Wil je er een vers boterhammetje bij, met zo’n lekkere sudderbal, van Nel? Een beetje vlees op je koontjes mag er wel weer aan Theo.’ ‘Nou nee dank je Joop, ik lust niet zo van die sudderballen, ‘heb je geen tosti kaas ham.’ Ik zag het gezicht van Joop van kleur verschieten en dacht oh, oh, dat is fout Theo. ‘Nee, ik zal even een pondje biefstuk voor je halen en bakken, nou goed achterlijke’, sneerde Joop met venijn terug.

Ik krabbelde mij eens achter mijn oren en dacht ‘wat is de mens toch kort van geheugen’. Is dat nu goed of beklagenswaardig? Ik slofte maar naar de leestafel om het ochtendblad te lezen. Het eerste wat mij opviel op de voorpagina. Drie Filippijnen opgehangen in Macau, China wegens drugs smokkel. Moeder en dochter met haar vriend, alle protesten o.a. amnesty international, te vergeefs. Zouden zij wel de sudderbal van Joop geaccepteerd hebben?