Baker

Eeuwenlang werd de kraamzorg door bakers gedaan. Dit waren door de praktijk geschoolde ervaren en toegewijde vrouwen, vaak gehecht aan oude beproefde methodes. In de 19de eeuw bevielen de meeste vrouwen gewoon thuis, begeleid door een vroedvrouw of huisarts. Na de bevalling kwam de zorg voor moeder en kind in handen van een baker. Dat waren meestal oudere vrouwen, goed gebekt en breed in de heupen, zodat ze de baby gemakkelijk op schoot konden aankleden. Maar er waren ook eigenwijze bakers die vasthielden aan de aloude bakerpraatjes over gezondheid. Het sterftecijfer onder moeders en zuigelingen was in deze periode dan ook hoog.

De eerste cursussen voor bakers werden in 1900 opgezet. Pas in 1923 werd er een commissie ingesteld, die toezicht ging houden op de nieuwe opleiding kraamverzorging ter voorkoming van het wild bakeren. Vanaf 1950 werden de kraamverzorgsters vanuit een internaat opgeleid, waarbij de werkzaamheden niet altijd prettig waren, maar wel heeft geleid, tot wat het vak kraamzorg nu is. Al sinds de 17e eeuw werd kraambezoek getrakteerd op beschuit met muisjes. Muisjes stonden namelijk symbool voor vruchtbaarheid. Bij meisjes roze muisjes, bij jongens witte. Later werden de witte muisjes door blauwe vervangen. Het anijs in de muisjes zou de borstvoeding stimuleren en de boze geesten bezweren.

In rijke milieus geschiedde deze aankondiging met behulp van een Hansje-in-de-kelder: een zilveren kelk met een aardbol in het midden van de kom, waaruit een poppetje verrees zodra deze met wijn werd gevuld. ‘Op Hansje in de kelder’ luidde de heilwens voor een vlotte bevalling. De Baker zorgt voor het bakeren (strak inzwachtelen) van een zuigeling, daardoor krijgt het kind minder prikkels van buiten en wordt het kind rustig. Tot zitplaats van de baker diende een langwerpige, lage mand, ook wel een houten bak, die voor het vuur stond. Op deze manier kon de baker het op haar schoot liggende kind verzorgen. In vroeger tijden zong de baker een wiegelied, wat de naam Bakerlied kreeg. Patroonheilige van de bakers is o.a. Bridget, (Ierland) van Kildare.