As de wênd eut ut zuiden kwam heurde we het gedreun vaneut Belgiê dê ze aon ut schieten waren. Op 5 september 1944, dê noemen ze dolle dinsdag, trokken de Deutsers hul den dag en nacht mee auto, pêêrd en waogen of tanks richting Belse grens. Pa, Annie en ik hebben daor hêêl lang ston te kêêken. Of Net en Ria ôk hebben staon te kêêken weet ik nie. Zat er gevaor in dê wieste nie. De uikêêkpost van de Deutsers was in de Alphense bergen.
Soldaoten in de schuur
17 september zên er veul parachutisten, Engelse of Amerikanen geland, mar er zên erok veul gesneuveld, omdê ze in ut Deutse gebied terecht zên gekomen. De Deutsers kwamen steeds dichterbij, er sliepen er ok bij ons in de schuur. Hêêl toevallig zat er un soldaot, 40 jaor, in de schuur schoenen te lappen. De soldaot had êêrder bij Fons Hoefmans in de schuur gezeten en daor werkte Cor Brock, un nicht van ons moeder ok. Zodoende kende de soldaot Cor Brock. Ons moeder kon er goed mee praoten, want in den orlog van 14-18 hadden die un Deuts meisje op vakantie gehad, Cristientje hitte ze, en daorom kon er ons moeder goed mee praoten. Hij vertelde in het Deuts chône bakkerij, slot er op alles weg. Hij heeft zelfs schoenen van ons gemaokt.
Brand
5 oktober 1944, als wij in de richting van Boslust kêêken zagen we zeven heuzen in brand staon. Moeder was er zo bang van geworden… as dit bij ons ok zo gebeurde was er niks meer over. Twee houten kisten, daor melkpoeder vur de kalveren in gezeten had, werden van ieder wat kleren in gedaon. In de kleerkast in de kaomer werd de vloer eutgebroken, un keul gemaokt en de kiest werd in de grond gestopt. De ander werd bij ome Toon Aarts in de schuur in de grond onder ut strôôi verstopt, die schuur had un pannen dak. Ok het houten Miele wasmachien, dê in bakheus stond, werd beuten gezet. As dê afbrande han we tenminste nog un wasmachien.
Un paor daogen laoter lagen we allemaol in êên slaopkaomer mee de klêren aon op ut bed. Mar slaopen kon je niet. De grôôtste lagen in de kelder op ut strôôi, wij lagen dwars op ut bed. Hul de nacht heurde we ut geleud van ut schieten en ut was net of ut wirlichte. Tegen de mêrgen kwam er un vliegteug over en ut werdt êên rôôie gloed. Toen dachte we on heus stôôi in brand! Toen de rôôie mist opgetrokken was vonden we drie busjes; ut waren fosforbommen.
Eten afstaan
Deutse soldaoten sliepen in de schuur in ut hooi en de pannen waren al kapot dur de scherven. We hadden een bôôm mee goudreinetten en Bellefleurs. Die appels had pa afgeplukt, mar de ander dag was er niks mir te zien van ut bôômke. Un granaot viel bij de put en un scherf kwam dur de deur. Pa was net in de kelder anders was hij geraokt. Un kalf dê in de stal stond werd gedood. Pa en ik hebben saomen dê kalf geslacht en in un keulse pot met zout in de kelder gedaon, mar den andere dag han de Deutsers alles wir meegenomen. Ook de verkens die in de kooi stonden werden gedood en mee genomen. Pa had het pêêrd verstopt tussen de teun en de musterdschelft, mar nar un paor daogen hadden ze hem ok wir gevonden en meegenomen. Ok de koeien moesten ze hebben. Kees Kleiren, Mart Jansen, Driek van Alphen, pa en Piet Kleiren moesten de koeien nar Gilze brengen. Un Deutse soldaot met un geweer volgde ze. Ome Jaonus had êên koei op de tuiêr staon, de andere stonden op de stal en er ging mar êên koei mee nar Gilze. Ze kregen un briefje dat ze geleverd waren, mar geld hebben ze nôôt gezien. Kees Kleiren had geatwoord ‘dan zên de tommies al lang hier’. Gelukkig verstond dieên Deutse soldaot ut nie. In Gilze was alles rustig.
In de kelder
De kelder van ons heus lag aon de kaant waor de granaoten vandaon kwamen en viel er al wir êên op de werft. Moeder was zô bang en pa ging nar tante Kee tegenover ons, of wij daor nie in de kelder mochten. Mee ieder wê kleren onder den erum en ut kousenbenneke trokken we toen ut rustig werd over de straot nar Aarts, Sjo, Driek, Toon, Kee, Miet en Dinnie. Met ons gezin: pa, moeder, Net, Ria, Annie, Jo, Will, Wim en ik waren we met 15 man aan weerskante op ut strooi. En nog een paor pakken strooi vur ut keldergat. Er stond unne immer mee seukerklontjes in de kelder. Onze Wim hee daor leren lôôpen en hij wier zoet gehouwen mee un seukerklontje. Ok wier er wê getekend.
As er veul geschoten werd begon Driek Aarts te bidden; soms wel drie rozenhoedjes achter elkaor, dit noemt men rozenkrans. Hoeveul rozenkransen gebid zên weet ik nie, mar wel veul. As we aon ut bidden waren dan heurde ut geleud nie van ut schieten, dit kon wel un uur duren. Was ut rustig, dan gingen we allemal de kelder eut, om wa frisse lucht en wat beweging te hebben. As ut helder was heurde bom bom bom en drie tellen naderhand, zag je unne granaat eut elkaor spatten.
Driek Aarts bakte brôôd in ut bakheus mee zuurdêêg. As er wir un koei dôôd lag in de waai ging Jaon Vloet de buren mee unne emmer en un mes en snee er un stuk eut en daor werdt soep van getokken en ut vlêês werdt gebakken. Tante Kee en ons moeder kôôkte op de quisêêr in de keuken. Honger hebben we nie gehad, want in den hof stonden nog wê groenten. Un bietje de koei melken kon as ut rustig was en boteren ging ok nog tussendeur.
Er werd wir hevig geschoten en unne 18 jarige Deutse soldaot was zoe bang en kwam ok mee in de kelder en zêê: ‘Warom moet dit zo? Iedereen lêêft toch gêre’. Hij heeft ok erpel mee gegeten en zêê: ‘mergen kom ik trug’, mar we hebben hem nie mer gezien. Op unne mêrgen kwam Frans Vloet zeggen: ‘witte gulie dê jullie schuur in brand staoi?’ Mar wij daochten dêdê ut geleud van ut schieten was. Ok Guusje Meeuwsen zat bij Jaon Vloet in de scheulkelder, die wôônde vlak tegen ut bos en daor zaten heel veul soldaoten. De schuur van Aarts heeft wel un paor daogen gebrand.
