De boerin wachtte ons op en bracht ons naar een was ruimte waar drie teilen met water stonden. We moesten ons uitkleden en werden één voor één gewassen met een dot groene zeep. De boerin was erg hardhandig en menig kind riep au. Ik beet op mijn lippen toen ze mijn haar met een grote kam uitkamde en ik zei dat ik het wel zelf kon doen. Ze deed net of ze dat niet hoorde. Toen we allemaal gewassen waren kregen we een hemd en broek en een donkerblauwe jurk aan en zwarte sokken. Er stonden klompen die we moesten passen. Ik had nog nooit op klompen gelopen, maar ze zei dat het wel zou wennen. Daarna gingen we naar een grote keuken waar de tafel gedekt stond met een stapel sneeën brood en een botervloot en een pot met honing en bekers melk. We mochten op de houten banken zitten die om de tafel stonden. De boerin ging ook zitten en er werd eerst gebeden. Ik had geen geloof maar ik deed maar precies wat de boerin en de andere meisjes deden, toen mochten we om beurten een snee brood pakken en besmeren met boter en honing en na dat de boerin het gezegd had, mochten we eten. Nou, de stapel was zo opgegeten, het smaakte als koek!

Na het eten moesten we afruimen en afwassen, toen nam ze ons mee naar een grote zolder waar strobedden op de vloer lagen met twee opgerolde dekens en een wit nachthemd op elk bed. De boerin zei, dat we het hemd aan moesten doen en een uur mochten rusten. Maar we moesten muisstil zijn, we deden gedwee wat ons gezegd was, want we merkten wel dat de boerin niet gemakkelijk was. Ik dacht aan mijn moeder, maar ik was toch wel moe en viel in slaap. Het uur was zo om, toen wij met een hard stem geluid werden gewekt. Met een kort bevel, van aankleden en naar beneden komen, ging de boerin weg.

Koeien melken
Zwijgend kleden we ons snel aan en gingen naar beneden. Ze gaf ons een rode hoofddoek en deed voor hoe we die om ons hoofd moesten doen: al het haar moest onder de hoofddoek. Toen bracht ze ons naar een grote schuur, waar wel 50 koeien tussen ijzeren hekken stonden; het stonk enorm naar koeienpoep. We kregen een veger en ze wees waar we beginnen moesten. We veegde alsof ons leven er van af hing en voelden de ogen van de boerin op ons gericht. Alle oude stro moest op een hoop geveegd worden en daarna in een kiepkar geschept worden. Ik was doodmoe want de stok van de veger was net zo lang als ik en ik had nog nooit geveegd. Toen nam de boerin een kruk en ging bij een koe zitten en deed voor hoe er gemolken moest worden. Wij waren erg bang om zo dicht bij zo’n groot beest te komen, maar of we wilde of niet, we moesten om de beurt op de kruk. We moesten hard aan de uiers, zo als zij die noemde, trekken en knijpen zodat de melk met een straaltje in de emmer liep. Na een paar koeien, die zij aanwees, te hebben gemolken, mochten we naar de keuken, waar de tafel gedekt was en het vers gebakken brood al klaar stond in een grote mand. De boerin ging een andere kamer in. Een oudere vrouw schonk de kommen met melk vol en we mochten gaan zitten. Na het gebed aten we het brood met kaas en honing in korte tijd op. Daarna moesten we helpen alles af te wassen en opruimen.

Mien, de herenboer en de knecht
Plotseling kwam er een man binnen in een rijkostuum, de oudere vrouw groette hem eerbiedig. Hij keek naar ons en zei “zo, komen jullie uit Amsterdam?“
“Ja, mijnheer“, zeiden we tegelijk beleefd. “Als jullie je best doen en gehoorzaam zijn, mogen jullie een poosje blijven“, zei hij. Hij draaide zich om en ging de keuken uit. Ik kreeg een naar gevoel, maar wist niet waarom. De vrouw zei “hij is de herenboer en de baas in huis en ik ben de keukenmeid en jullie mogen Mien tegen mij zeggen.“
“Oh“, zeiden we in koor. Mien zei “gaan jullie maar even in de achtertuin spelen, voorlopig is er niets te doen.“ Gedwee gingen we de prachtige tuin in en bewonderde de overvloed van bloemen en planten, de grasgazons nodigen ons uit om er te gaan zitten en dat deden we dan ook. Het was heerlijk in de tuin, alsof er geen oorlog was. Plotseling luidde er een bel. Mien kwam aanlopen en zei dat we naar de paardenstallen moesten om schoon te maken. Ze wees ons de weg er naartoe.

Een knecht stond ons op te wachten en zei wat we doen moesten. Toen hij ons bezig zag met vegen, lachte hij luid. “Ik zie het al, jullie zijn stadsjuffers. Maar ik zal jullie wel leren hoe het moet.“ Het was een aardige man die ons met veel geduld uitlegde hoe we moesten vegen. Ik kreeg een veger met een korte stok en merkte dat het vegen nu gemakkelijker ging. Toen werd ons geleerd hoe we de paarden moesten borstelen, in het begin waren we bang voor de grote paarden en ik kon niet bij de rug van het paard met de borstel. De knecht nam mij mee naar een stal waar twee kleine pony’s stonden en daar kon ik wel bij en deed mijn best om het goed te doen. Mien kwam ons weer ophalen, want het was etenstijd. In de keuken rook het heerlijk en de borden stonden al klaar. We wasten eerst onze handen en mochten toen gaan zitten. Mien schepte op elk bord aardappels en worteltjes en een balletje gehakt met jus. Zelf ging ze ook aan tafel zitten en na het gebed mochten we eten. Nou, het smaakte ons allemaal heerlijk. Na het eten waste we weer gezamenlijk alles af en mochten we in een kamer waar wat leesboeken stonden zitten tot Mien kwam zeggen dat het bedtijd was. Gedwee gingen we eerst naar de was- en wc-ruimte en daarna naar de zolder en deden het nachthemd aan en stapte in bed. Ik was erg moe en viel snel in slaap.

Misbruik
Midden in de nacht schrok ik wakker van een zacht gehuil, in de schemer zag ik een meisje zitten, ik stond op om haar te troosten, want ik dacht dat ze haar moeder miste of zo. Ik sloeg mijn armen om haar heen en vroeg waarom ze huilde. Ze zei niets en ging weer in bed liggen. Ik ging ook maar weer in bed. De volgende dag keek ik naar haar, maar zei ontweek mijn gezicht. De andere meisjes hadden waarschijnlijk niets gehoord. De dagen die volgde waren gelijk aan de eerste dag, we wisten wat we doen moesten en wende aan het boerenleven. Mien was als een soort aardige moeder voor ons en we leerde veel van haar. Op een nacht voelde ik dat er iemand naast mijn bed stond. Voor ik iets kon zeggen kreeg ik een hand voor mijn mond en iemand siste dat ik stil moest zijn. Voor ik iets kon doen, trok hij mij van het bed af en sleurde mij mee naar een ander gedeelte van de zolder waar een ledikant stond en drukte mij op het bed en trok mijn broek naar beneden en plots lag er een groot lichaam op mij, ik kon mij niet verweren en snakte naar adem . Ik voelde een enorme pijn in mijn onderbuik, het duurde kort maar hevig.

Toen hij opstond zei hij “als je iets vertelt stuur ik je naar een strafkamp“. In een flits zag ik in het schemerlicht dat het de herenboer was. Vol angst en pijn bleef ik nog even liggen en wist niet wat mij overkomen was. Heel voorzichtig stond ik op en deed mijn onderbroek aan en ging naar de wc- en wasruimte. Er scheen door het dakraam wat maanlicht naar binnen, ik waste mijn gezicht en handen met het koude water en stond besluiteloos of ik weer naar bed zou gaan, maar ik had geen andere keus. Alles was in diepe rust, niemand had gemerkt dat ik weg was geweest, dacht ik. Maar het meisje, dat een paar dagen ervoor ’s nachts gehuild had, was wakker en keek naar mij. Ik wist nu dat zij hetzelfde had meegemaakt. Ik ging naar haar toe en zochten zwijgend troost bij elkaar.

De volgende dag zag ik dat ik gebloed had, ik was bang maar ik wist niet tegen wie ik dat zeggen kon. Toch toen Mien even alleen was in de keuken, zei ik zachtjes tegen haar dat ik misschien dood zou gaan. Mien keek verschrikt en zei “waarom denk je dat?“ Verlegen zei ik dat ik bloedde. Zij nam me mee naar de wasruimte en zei “je gaat niet dood hoor, je bent een groot meisje geworden.“

“O“, zei ik. Ik dorst haar niet te zeggen wat ik dacht dat de reden was waardoor ik bloedde. Ze gaf mij een schone broek en legde een stuk lap in het kruis en zei, dat ik het zo moest aandoen en wees mij waar de lappen lagen en dat ik af en toe een schone lap moest nemen en de vuile in een emmer met water moest doen. Ze gaf mij een zoen en zei dat het bloedde met een paar dagen over zou gaan. Ik bedankte haar en ging naar de keuken waar de andere meisjes zaten te eten. Voorzichtig ging ik op de bank zitten want ik had nog steeds pijn in mijn onderbuik.

De dagen werden weken, de herenboer had zich ook aan de andere meisjes vergrepen, maar niemand dorst iets te zeggen. We lagen vaak in angst wakker en deden net alsof we sliepen als hij weer een van ons kwam halen. We waren erg aan elkaar gehecht en bespraken van alles met elkaar. Ook verlangden we erg naar huis en wisten niet hoelang we nog moesten blijven, natuurlijk besefte we wel dat we goed verzorgt werden wat eten en drinken betreft. De boerin zagen we weinig, we hadden wel gezien dat ze kinderen had van onze leeftijd, maar die keken wel naar ons maar zeiden niets.

Naar huis
Tegen Mien hadden we wel alles verteld van thuis en hoe de oorlog in Amsterdam beleefd werd. Ze schudde met haar hoofd en zei “wat een vreselijk lot voor al die mensen.“ De dag kwam dat ze zei: “vrijdag worden jullie opgehaald om naar huis te gaan.“ Tegelijk riepen we: “hoera“. Mien keek verbaasd “hebben jullie het hier niet goed gehad?“ riep zij. “Ja, ja“ riepen we weer in koor “maar we missen zo ons moeder.“ Dat begreep Mien wel. “Komen er andere meisjes?“ vroeg ik. “Ja, uit Rotterdam. Het is toch aardig van de boerin dat ze ook aan andere kinderen denkt die het slecht hebben“ zei Mien.

Die avond bespraken we, of we Mien moesten zeggen, wat ons nachts overkwam, maar niemand durfde het te doen, want we wisten niet hoe Mien zou reageren. Vrijdag morgen kregen we een feestelijk ontbijt, Mien had koekjes en brood gebakken om mee naar huis te nemen. Om 9 uur kwam er een busje met vijf meisjes uit Rotterdam, die werden ontvangen door de boerin. Wij namen een voor een afscheid van Mien. Ik was als laatste aan de beurt, ze omhelsde mij stevig en toen fluisterde ik in haar oor: “pas goed op de meisjes. De herenboer heeft ons bijna iedere nacht bezocht.“ Mien keek mij met verschrikte ogen aan en toen naar de andere meisjes. Die begrepen wat ik gezegd had en knikte ja, dat het waar was. Mien sloeg haar handen voor haar gezicht en liet zich op een stoel vallen en snikte zacht. Wij gingen om haar heen staan en suste haar. Toen stamelde ze: “wat vreselijk voor jullie, dat mag nooit meer gebeuren. Ik ga bij de meisjes slapen en zal ze dag en nacht bewaken.“

De buschauffeur kwam ons zeggen dat we in moesten stappen. We kusten Mien nogmaals en bedankte haar voor haar goede zorgen en stapte in de bus. Na twee uur waren we in Amsterdam en werden we af gezet bij het centraal station waar we werden ontvangen door vader of moeder. We beloofden elkaar om in contact te blijven, we waren erg gehecht aan elkaar geworden. Mijn moeder zei: “kind, wat ben je gegroeid. Je bent al een jonge vrouw geworden.“ Ja, dat waren we allemaal; geen kind meer. Maar nooit heb ik vertelt wat een man ons aan gedaan had en ons het kind zijn had afgenomen, daar kon toen nog niet over gesproken worden.

Mathilda Hofker

Geplaatst op 22-01-2013