De
geschiedenis van de Chinese Muur brengt ons naar de Qin, Han en Ming-dynastie.
De Eerste Keizer, Qin Shi Huangdi, creëerde nabij Xi’an een groots
grafcomplex met in de buurt stenen legers als wachters. De Chinese Muur
is oorspronkelijk gebouwd als een defensieve versterking van de drie
staten: Yan, Zhao en Qin. Onder de Ming-dynastie werd de muur nog verder
uitgebreid. De bouw van de Chinese Muur zette zich voort in latere
dynastieën.

Brokstukken
van de muur bij Lop Nur

De muur bij Beijing

De muur bij Badaling

De Chinese muur bij Badaling

Op
70 kilometer van Beijing ligt Badaling dat in 1957 volledig werd
gerestaureerd. Ook werd er een kabelbaan aangelegd. Het kan er erg druk
zijn maar lopend langs de muur komt men in een andere wereld. In de
buurt van Beijing liggen de Ming-graven, de rustplaatsen van 13 van de
16 keizers uit de Ming-dynastie. Het complex strekt zich uit over enkele
vierkante kilometers aan de voet van de Tianho-bergen.

In
het Chinees heten de Ming graven Shisanling; de 13 tombes. Een bijna
zeven kilometer lange weg leidt naar de tombes. De weg begint bij een
vijf eeuwen oude poort van marmer. Nog meer poorten volgen. Opvallend
zijn de stenen beelden langs de weg. Eerst een laan der dieren. Een
stenen schildpad symboliseert een lang leven. Verder staan er beelden
van olifanten, paarden, leeuwen en mythische beesten. Dan een laan der
mensen: ambtenaren, generaals, ministers. Altijd staan er 12 beelden aan
weerszijden van de weg.

De muur bij Mutianuy

De Chinese muur bij Mutianuy

Mutianuy ligt ca. 90 km ten noorden van
Beijing en heeft, evenals Badaling, een recent gerenoveerd stuk van de muur. De
muur bij Mutianuy ligt in een ruig terrein en om de muur te bereiken vanaf de
hoofdpoort moet men een steile trap beklimmen. Men kan ook met de kabelbaan naar
boven. Boven is het uitzicht op de muur, die langs beboste ravijnen omlaag en
langs bergrichels omhoog kronkelt, adembenemend.

De Chinese Muur bij Simatai

Simatai is een klein dorp aan de voet van de muur. Met één steile
helling van 85% is de Simatai-muur een sterke getuige van de technische
vaardigheden uit de Ming-tijd. Deze slechts ten dele gerestaureerde
delen van de muur biedt, als men voorbij de eerste wachttorens is een
uitzicht op de muur in zijn wilde afgebrokkelde staat. Ook hier weer een
kabelbaan. De muur loopt over een bergkam en bergtoppen. Vanaf Simatai
kun je naar Badaling over de Chinese Muur lopen, klimmen, en klauteren.
Deze 11 km lange tocht (4 uur) brengt je over mooie bergtoppen met
indrukwekkende vergezichten en over lange stukken niet gerestaureerde
muur.

De muur bij Simatai

Kabelbaan Simatai

In 2003
kon de eerste Chinese astronaut, Yang Liwei, een hardnekkig misverstand uit de
weg ruimen: De Chinese muur is van uit de ruimte niet te zien! De astronaut
draaide in oktober vorig jaar 14 rondjes om de aarde in de
Shenzhou-ruimtecapsule maar de Chinese Muur heeft hij naar eigen zeggen niet
kunnen ontwaren. Yangs bekentenis was belangrijk genoeg voor de Chinese
autoriteiten om te verordonneren dat de mythe uit de Chinese schoolboekjes zou
worden geschrapt. Maar de Amerikaanse astronaut Gene Cernan, beweert nu in een
Singaporese krant dat de Muur wel degelijk zichtbaar is vanuit de ruimte. En
Cernan heeft enig recht van spreken. Hij maakte in 1972 een wandeling op de maan.
Het is een kwestie van weten waar je moet kijken, aldus Cernan.

Op de foto
rechts een gebied van 12 bij 12 kilometer in de noordelijke provincie Shanxi. De
Chinese Muur is de dunne zwarte lijn die van linksonder naar rechtsboven
kronkelt. De foto is gemaakt door Terra, een van de satellieten van het Earth
Observing System, van ongeveer 700 km hoogte.

Keizer Qin Shi Huangdi

Hoewel de
Qin-dynastie formeel nog geen twintig jaar over het Chinese cultuurgebied heeft
geheerst, heeft deze periode op de latere geschiedenis van China een moeilijk te
overschatten invloed gehad. Qin vernietigde de oude feodale verbrokkeling en
verenigde China als eerste onder het gezag van een machtige keizer. Gedurende
deze dynastie werd een begin gemaakt met de bouw van de Grote Muur.

De Eerste
Keizer, Qin Shi Huangdi, (259 v. Chr. 210 v. Chr.) creëerde nabij Xi’an een
groots grafcomplex met in de buurt stenen legers als wachters. Ten slotte is Qin
vereeuwigd als ‘China’, de westerse naam voor het land en de cultuur dat de
Chinezen zelf aanduiden als het ‘Land van het Midden’ (Zhong guo). Ondanks grote
verdiensten is de Qin-dynastie al na één generatie ineengestort en heeft daarbij
een slechte reputatie gekregen vanwege de strengheid en onderdrukking van het
regime tegenover haar onderdanen. De geringste misstap of teken van
ongehoorzaamheid werd meedogenloos gestraft.

Het
Terracottaleger werd in 1974 bij toeval ontdekt door een paar plaatselijke
boeren die een put aan het graven waren. In een kelder van ca 12.000 vierkante
meter en 5 meter diep stonden ongeveer 8000 terracotta infanteristen met o.a.:
boogschutters, cavaleristen en strijdwagens in slagorde opgesteld, klaar om de
onsterfelijke ziel van hun keizer te verdedigen. De hoofden werden afzonderlijk
geboetseerd, het gezicht van elke krijger is anders. De romp, de ledematen en
handen werden in serie geproduceerd. De krijgers vormen met hun vast beraden
gelaatsuitdrukking een stenen bewijs van de daadkracht van het toenmalige
keizerrijk. Nu is het leger gedeeltelijk uitgegraven, gerestaureerd en opgesteld
in een reusachtige hangar die de krijgers beschermd tegen de elementen.

Terracottaleger

Het terracottaleger in de hangar

Het
grafcomplex van de keizer is een reusachtig gedenkteken voor een man die de
geschiedenis is ingegaan als een even briljant als bruut heerser. Keizer Qin Shi
Huangdi bouwde al vroeg aan zijn eigen mausoleum. De bouw begon toen hij
veertien jaar was en ging zesendertig jaar lang door. Meer dan 700.000 van zijn
onderdanen bouwden grafpaleizen, paviljoens, schepen en het Terracottaleger.
Opgravingen gedurende de afgelopen dertig jaar hebben het terrein langzamerhand
blootgelegd, maar het ondergrondse paleis blijft vooralsnog een mysterie.
Archeologen voorspellen dat er nog wel eens tweehonderd jaar bijkomt om alles op
te graven. De ambachtslieden en vaklui zouden in het mausoleum begraven zijn om
te voorkomen dat ze de geheimen van de keizer nooit zouden openbaren.

Op
het gebied van staatkunde, filosofie, cultuur en economie werd een peil
bereikt, dat in een aantal aspecten nooit meer geëvenaard is. De
economische expansie gedurende de Han-dynastie ging gepaard met een
grote uitbreiding van het territorium van het Chinese rijk en zijn
invloedsfeer, zelfs tot ver buiten de grenzen van het huidige
Voorafgaand aan de Han-dynastie, vanaf ongeveer 208 v. Chr. ging het
snel bergafwaarts met de Qin. De eens zo machtige autoritaire eerste
eenheidstaat in China werd door de uitgeknepen bevolking niet meer
geaccepteerd. Ondanks het vooruitzicht op zware straffen braken er al
kort na de dood van de Eerste keizer, Qin Shi Huangdi overal in het rijk
opstanden uit.

Het meest succesvol waren de jonge aristocraat Xiang Yu en een man uit
het gewone volk, Liu Bang. Hoewel Xiang Yu de leider van de
opstandelingen werd, was het Liu Bang die in 206 Xianyang, de hoofdstad
van Qin, nabij het huidige Xi’an (provincie Shaanxi) veroverde. Hij werd
er door Xiang Yu weer verdreven maar kreeg een groot territorium iets
zuidelijker, dat ook het dal van de Han-rivier omvatte. Liu Bang noemde
zich van toen af ‘koning van Han’. Vanuit deze machtsbasis voerde hij
oorlog met Xiang Yu. In 206 heroverde Liu Bang Xianyang en nam de titel
van keizer van de Han-dynastie aan.

Na
een verbeten strijd moest Xiang Yu in 202 v. Chr. uiteindelijk het
onderspit delven en verkreeg Liu Bang de macht over heel China. Liu Bang
is ook bekend onder zijn tempelnaam, Gaozu of zijn postume keizersnaam
Gaodi. Liu Bang is een van de grote helden van de Chinese geschiedenis.
Hij werd geboren als een landbouwer, groeide op als rebel en avonturier
en werd uiteindelijk keizer en stichter van de grote Han dynastie die
400 jaar zou duren.

Xiang Yu
(233-202 v. Chr.)

De
Ming-dynastie behoort tot de grote Chinese dynastieën, die tijdens lange
perioden van binnenlandse stabiliteit en welvaart grote culturele
prestaties voortbrachten. In tegenstelling tot de voorafgaande Yuan-dynastie
(1279-1368), toen Mongolen de keizerlijke troon bezetten, was deze
dynastie er een van etnisch Chinese heersers. Het zuiver Chinese
karakter van deze dynastie had echter ook een keerzijde: De Ming
ontwikkelde zich snel als xenofobisch en naar binnen gericht.

Hierdoor miste het Chinese keizerrijk het zicht op ontwikkelingen buiten
de directe invloedssfeer en onderkende niet de gevaren die de expansie
van de westerse wereld met zich meebracht, die toen ook in China
merkbaar werd en later (tijdens de Qing-dynastie, 1644-1912) grote
ramspoed over China zou brengen. Tijdens het verval van het gezag van de
Yuan-dynastie, dat al sinds ongeveer 1320 in gang gezet was, braken op
vele plaatsen in het rijk opstanden uit.

In
1356 veroverde een van de rebellen Zhu Yuanzhang Nanjing. Zhu bouwde van
daar zijn machtsbasis verder uit, eerst langs de beide oevers van de
Yangzi-rivier. Van daaruit wist hij de ene na de andere concurrerende
rebellengroep aan zich te binden of te verslaan. In 1368 viel Peking in
zijn handen, bij welke gelegenheid de Ming-dynastie uitgeroepen werd met
zichzelf als eerste keizer, Ming Taizu. Als regeringsmotto (nianhao)
koos hij ‘Hongwu’ (“Grote militaire macht”). Ondanks de grootheid van
deze keizer op vele gebieden heeft zijn reputatie ernstig te lijden
gehad door zijn wreedheid en tirannieke karakter, die zich vooral op
latere leeftijd manifesteerden.

Zhu Yuanzhang
(1328 -1399)

Chinese muur in 1907

Muur bij Beijing

Muur bij Badaling

Muur bij Mutianyu

Muur bij Simatai

Jinshanling muur met fort

De Chinese muur tussen Jinshanling en Simatai

Einde van de muur bij Jiayuguan

Chinese boer bij de muur

Grote Rode poort

Heilige weg

Poort naar de tombe

Changling Mausoleum

Ming-graf keizer Zhu Yuhanzhang uit 1413

Dingling Mausoleum keizer Wanli

Changling Mausoleum

Tijdens zijn regeerperiode van 48 jaar, de langste van de Ming-dynastie, zette het verval
van de dynastie in. Wanli was getuige van de aankomst van de eerste jezuïetenmissionaris,
Matteo Ricci, in Peking.