SeniorPlaza | Wereldwonderen

Home / Wereldwonderen

Wereldwonderen

Het beeld van Zeus op Olympia

(met dank aan Liesbeth de Nijs voor het geleverde materiaal)

(klik op de plaatjes om ze te vergroten)

Zeus, zoon van Cronus en Rhea

Zeus

Zeus, hoogste god der Grieken en de meest universele god. Olympisch heerser en vader van goden en mensen, beschermer van huis en staat, van de banden tussen vrienden en contracterende partijen, van recht en gastvrijheid.

Eik en adelaar waren hem heilig. Verder was Zeus de beschermer van reizigers en vreemdelingen.

Het hem gewijde heiligdom Olympia werd een nationaal Grieks centrum.

Volwassen geworden stootte Zeus Cronus van de troon, hij overwon de Titanen en Giganten en huwde zijn zuster Hera. Als weergod en beheerser van luchtverschijnselen had hij de bijnamen: wolkenverzamelaar, bliksemslingeraar, hoogdonderende, verder Heytis (regengod), Lycaeus (lichtende), Lycaon en Ombrius (god van de regenbuien).

Hij was machtiger dan de andere goden. Soms waagden Hera, Athene of Poseidon het tegen hem in te gaan, maar ze moesten in hem steeds hun meerdere erkennen.

Als hij zijn lokken schudde beefde de Olympus. Door middel van orakels en voortekens maakte hij zijn wil aan de goden bekend.

Hera

Pallas Athene

Poseidon

Het beeld van Zeus

Het beeld was13 meter hoog en belegd met goud en ivoor en was geplaatst in de grote tempel van Zeus in Olympia in West-Griekenland, 150 kilometer ten Westen van Athene.

Beschrijving: “In zijn rechterhand een beeltenis van Nikè (godin van de overwinning), gemaakt van ivoor en goud, in zijn linkerhand zijn scepter, ingelegd met alle mogelijke metalen en een adelaar daarop neergestreken. De sandalen van de god zijn gemaakt van goud, net zoals zijn gewaad”.

Aldus de woorden van de Griek Pausanias (2e eeuw).

Beeld van Zeus

in tempel

Olympia

Toen het beeld klaar was paste het nauwelijks in de tempel. Straboon schreef: “Het beeld is buiten alle proporties: Phidias heeft het beeld zittend gemaakt, maar met zijn hoofd zó dicht onder het plafond dat je de indruk krijgt dat wanneer hij zou opstaan, hij het gehele dak van de tempel er af zou drukken”.

De voet van het beeld was 6,5 meter breed en 1 meter hoog. Het beeld was zó groot dat er meer werd geschreven over de sokkel en de zetel van Zeus, dan over het lichaam.

De troon was bezet met sfinxen en gevleugelde afbeeldingen van Nikè. Griekse goden en mythische figuren zoals Apolloon, Artemis en Niobes kinderen waren eveneens aanwezig.

Het beeld was hier en daar versierd met giften van koningen en heersers. Het meest opzienbarende daarvan was een wollen gordijn, voorzien van Assyrische geweven patronen en gekleurd met Phoenicische verfstof. Vandaag de dag is er niets meer over dan wat rotsblokken, de fundering en gevallen pilaren.

Nikè

Godin van de overwinning

Restanten tempel

Het beeld is gemaakt ter ere van Zeus, voor hem werden eveneens de Olympische spelen gehouden. Ten tijde van de spelen, stopten de volkeren met oorlog voeren. Atleten van Klein- Azië, Syrië, Egypte en Sicilië deden mee en allen aanbaden de koning der goden. Na verloop van tijd vond men de tempel er een tikje “mondain” uitzien en moesten er een aantal dingen aan worden “opgeknapt”. Een prachtig beeld zou dé oplossing zijn. De Atheense beeldhouwer Phidias werd voor deze gewijde taak uitverkoren

De Zeustempel is de grootste van de Peloponessos. De tempel was ontworpen door de architect Libon van Elis en gebouwd tussen 470-456 v. Chr. in dezelfde sobere, klassiek Dorische stijl als het Parthenon van Athene. De eerste twintig jaar huisvestte het niet het beroemde beeld van Zeus.

Phidias heeft acht jaar aan het beeld gewerkt. De werkplaats van Phidias lag ongeveer dertig meter achter het heiligdom en was bijna zo groot als de cella (belangrijkste ruimte in een tempel) in de tempel. Daar heeft hij aan de verschillende onderdelen van het beeld gewerkt dat later in de tempel in elkaar werd gezet. (omstreeks 435 v. Chr.)

Door afbeeldingen op antieke munten en de exacte beschrijving van Pausianus hebben wij een indruk van het beroemdste cultusbeeld van de oudheid.

Werkplaats van Phidias

Een paar eeuwen later werd er een Byzantijnse kerk gebouwd op de fundamenten van de werkplaats. Opgravingen rond de kerk hebben een put blootgelegd waarin brons werd gegoten, en afval van de werkplaats, zoals: slakken, brokken modelleerpleister, tal van bewerkte botten, ivoor, lood, brons en ijzer, en zelfs obsidiaan (zwart vulkanisch glas). Er werden lovertjes voor de mantel van god en terracotta mallen gevonden waarop het goud van zijn mantel in vorm werd geslagen. In de werkplaats vonden archeologen een beker met inscriptie: “Ik ben eigendom van Phidias”.

Caligula

In de 2e eeuw v. C. werd het reeds verweerde beeld op zeer knappe wijze gerestaureerd.

Caligula, keizer van Rome, volgde in het jaar 37 na Chr. Tiberius op. Hij besloot het beeld van Zeus op te pakken en mee te nemen naar huis, maar zijn stellages bezweken onder het gigantische gewicht.

Toen in 391 keizer Theodosius 1 de Olympische spelen verbood, wegens hun heidense karakter, werd ook de tempel op zijn last gesloten. Olympia werd verder nog geplaagd door aardbevingen, aardverschuivingen en overstromingen en de tempel werd door een brand verwoest in de 5e eeuw. Reeds daarvoor was het beeld door welgestelde Grieken verplaatst naar een tempel in Constantinopel (Istanbul), alwaar het nog een tijdje overleefde tot het werd verwoest door een brand in 462.

Later zijn nog replica’s gemaakt, géén daarvan hebben de tand des tijds overleefd.

Munt met afbeelding

Theodosius 1

Fotogalerij Olympia

Tempel van Zeus

Tempel van Hera

Val van de Titanen

Cornelis van Haarlem 1588

Giganten

Philip Wolfrum

Zeus

Gravure van Philps Galle

naar een tekening van

Maerten van Heemskerck 1588

Panthenon, beeld van

Athene, gemaakt door Phidias

Zo hhog als een gebouw van 3 verdiepingen

Reconstructietekening van de Olympia

Olympia is de bakermat van de Olympische spelen, waaraan Griekse stammen deelnamen. Hier werden sinds 776 v. C. de Spelen om de vier jaar gehouden. De allereerste Spelen nog met naakte (mannelijke) deelnemers, totdat dit door de Romeinen werd verboden. De moderne Olympische Spelen vonden voor de eerste keer in 1896 in Athene plaats.

Bronnen:

Prisma woordenboek der klassieke oudheid

Prisma van de mythologie

Sesam Atlas van de archeologie

Paul Jordan, De zeven wereldwonderen

Suyderland

Berts geschiedenissite

Naar volgende pagina

Naar vorige pagina

Naar beginpagina Wereldwonderen

Maak uw keuze

Bekijk ook

Wereldwonderen

SeniorPlaza.nl

Menu

Interactie

Populair

Nieuwsbrief