Gildevoorschriften

Korenmolenaars in de steden waren tot het eind van de achttiende eeuw in een gilde georganiseerd. De toelating tot het beroep en de beroepsuitoefening waren daarmee gereglementeerd. Er golden onder meer strenge afspraken over de inrichting van het bedrijf, de dienstverlening aan de klant, het maalloon en de tijden waarop het bedrijf mocht worden uitgeoefend. De voorschriften scheidden het beroep ook scherp af van andere beroepen. Korenmolenaars mochten bijvoorbeeld niet in meel handelen of brood bakken. Dit betekende dat zij alleen in opdracht tegen een vastgesteld loon maalden. Het was verboden om klanten te werven door speciale diensten te verlenen of klanten te bevoordelen die meer betaalden. De molenaar moest het graan malen in de volgorde van aankomst: wie het eerst komt, het eerst maalt. Indien het meel slecht gemalen was, kon de molenaar beboet worden en moest hij het meel vergoeden.

Kosten molen

De gildevoorschriften beperkten de onderlinge concurrentie en de concurrentie van buitenstaanders. De gildeorganisatie beschermde de gildebroeders en hun gezin tegen de gevolgen van tegenslag, ziekte en de zorgen van de ouderdom. Zij garandeerde in principe ook de kwaliteit van de dienstverlening aan de klant.
Het einde van de oude Republiek in 1795 bracht de opheffing van het gildewezen. Gilden waren in strijd met de verkondigde vrijheid van beroep en bedrijf.
Afschaffing volgde na herhaaldelijk debat in 1798 en 1808 en werd bevestigd door Koning Willem I in 1818. Daarmee verdween eveneens een ander oud recht, namelijk de molendwang. Dit was het recht om van de inwoners in een bepaald gebied te eisen dat zij hun graan nergens anders mochten laten malen dan op een bepaalde molen en tegen een vastgesteld maalloon. De molendwang kwam in vele streken en steden voor, hoewel niet overal.

Het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde

Op 25 maart 1976 richtte Fr. Gunnewick en M Schrave de Het Ambachtelijk Korenmolenaars Gilde op. (AKG) is een Nederlands gilde van professionele, ambachtelijke korenmolenaars. Het Gilde-embleem werd door J. Houdijk ontworpen. Het gilde heeft ongeveer veertig leden, een aantal daarvan malen beroepsmatig graan en verkopen het meel en verkrijgen hieruit inkomen. Daarnaast zijn er een aantal leden, die zelf weinig malen, maar wel meel van op een molen gemalen graan en meelproducten verkopen.
Het AKG wil het ambacht van korenmolenaar in stand houden, passend binnen de huidige maatstaven, en het bevorderen en produceren van gezonde voeding. Het AKG heeft een leerling, gezel en meester structuur en organiseert de opleiding voor korenmolenaars. Het maandblad ‘Van Haver Tot Gort’ wordt door het gilde uitgegeven.
De bakkwaliteit van het meel is onder meer afhankelijk van het valgetal, het eiwitgehalte, de zelenywaarde en de deegkwaliteit. Hoe hoger de waarde des te beter is de bakkwaliteit.