14. Nederlandse musicals uit de jaren 80



Een musical is een theaterstuk dat gesproken dialogen, muziek, liedjes en dans combineert, zoals Mamma Mia! en Evita. De geschiedenis van de musical gaat terug naar het begin van de achttiende eeuw. Vanaf dat moment werden in zowel Engeland als Amerika voorzichtig de eerste stappen gezet naar een licht verteerbaar, muzikaal vermaak dat een tegenwicht kon bieden aan de opera. De meest bekende en toonaangevende plaatsen op musicalgebied zijn Broadway in New York City en het West End in Londen.

In Nederland zijn Jos Brink (19 juni 1942 – 17 augustus 2007) en Frank Sanders (15 mei 1946) toonaangevend voor de musicals. Ze schrijven succesvolle producties waarin ze zelf ook een rol vervullen. Wat ooit begon als de cabaretgroep Tekstpierement groeit uit tot een bloeiend musicalbedrijf.

drama masker
dansers silhouet dansen
muzieknoten muziek

Maskerade
Maskerade is de eerste door Jos Brink en Frank Sanders geschreven musical. In 1979 werd Maskerade, hun eerste avondvullende Tekstpierement-musical, een groot succes. De musical ging op 19 oktober 1979 in première in de stadsschouwburg van Haarlem. De muziekproducer was Coen van Vrijberghe de Coningh.

Het verhaal gaat over een arme acteur die verliefd wordt op een freule. Om haar voor zich te winnen doet hij zich anders voor dan hij is. Met: Jos Brink, Frank Sanders, Henny Orri en Lucie de Lange.

Amerika Amerika
In 1981 verschijnt de musical Amerika Amerika in het theater. Het is een musical van Jos Brink en Frank Sanders en met muziek van Henk Bokkinga. Met spelers als: Jos Brink, Frank Sanders, Simone Kleinsma, Caroline Kaart en Barry Stevens.

Amerika Amerika speelt zich af in 1939 aan boord van de Nieuw Amsterdam (een schip van de Holland-Amerika Lijn), even voordat Duitse troepen Warschau binnenvallen. Benjamin Benjamins een cabaretier, van Joodse afkomst, die zijn engagement op de Nieuw Amsterdam gebruikte om weg te komen uit het roerige Europa. Hij is een van de passagiers die centraal staat in het stuk.

Madam
In 1982 komt de musical Madam van A.M.G. Schmidt op het toneel. Met onder andere: Conny Stewart, Trudy Labij en Ton Kuyl.

Het bordeel van Madam staat naast een huis dat gekraakt wordt door feministen. Dat levert problemen op. Prostituee Anita loopt met een paar collega’s over naar de feministen en samen proberen ze het huis van Madam ten val te brengen. Hoewel het conflict tussen de feministen en prostituees nergens tot een kokend hoogtepunt komt, zorgen de verhaallijnen voor de nodige komische situaties met klinkende dialogen van Schmidt.

Fien
In 1982 komt de musical Fien uit. Het is een musical van: Ivo de Wijs, Eric Herfst en Joop Stokkermans. De musical heeft rollen voor: Gerard Cox in een dubbelrol, Willy van Heesvelde, Loeki Knol, Andre van den Heuvel en Rients Gratema. De dure musicalproductie wordt ruim tweehonderd maal wordt opgevoerd.

Fien is een biografische musical over het leven van Nederlands grootste tragédienne Fien de la Mar, 1898-1965. Jenny Pisuisse’s boek Fien de La Mar: Portret van een kunstenaar (Meulenhoff, 1982) vormt de inspiratiebron voor de musical Fien waarin Jasperina de Jong in 1982 haar gedroomde titelrol vertolkt.

Het verhaal gaat over de dochter van operettezanger Nap de La Mar. Fien debuteerde in 1920 als actrice, maar het grootste gedeelte van haar carrière heeft ze aan de kleinkunst gewijd. Fien was een van Nederlands grootste sterren en een Hollywoodachtige diva. In 1984 werd de musical verfilmd.

Madame Arthur
In 1985 is de première van de musical Madame Arthur. De musical werd geschreven door Jos Brink en Frank Sanders en de cast bestond uit onder andere Frank Sanders, Jos Brink, Georgette Hagendoorn en Lucie de Lange.

In de musical komen extravagante travestie-acts van Jos Brink en Frank Sanders voor.

Musical Madam Arthur

Max Havelaar
In 1987 komen Jos Brink, Frank Sanders en componist Henk Bokkinga met de musical Max Havelaar. Daarin zijn rollen weggelegd voor Jos Brink, Lucie de Lange, Bob Goedhart, Paul van Gorcom en Just Meyer. Brink wist de in 1860 gepubliceerde roman van Multatuli, “Max Havelaar, of de koffieveilingen der Nederlandse Handelsmaatschappij”, te bewerken tot een musical. De voorstelling ging in Haarlem in première en de pers was positief. De recensies gaven aan dat er integer met de roman van Multatuli was omgegaan en dat de boodschap van het boek mooi werd overgedragen door Jos Brink en Frank Sanders.

Het verhaal gaat over een man die probeert te vechten tegen het corrupte regeringssysteem van Nederlands-Indië dat de lokale elite vaak zijn gang liet gaan.

Cats
In 1987 komt de musical Cats op het toneel. Het is een musical gecomponeerd door Andrew Lloyd Webber in 1981 en gebaseerd op het boek Old Possum’s Book of Practical Cats van Thomas Stearns Eliot. De Nederlandse première van Cats, in de vertaling van Gerrit Komrij, vond plaats in Theater Carré in Amsterdam, waar het werd uitgebracht door Stichting Carré Theaterproducties, ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het theater. Deze productie zorgt drie maanden voor een uitverkocht theater.

Het verhaal speelt zich af op een vuilnisbelt, waar katten diep in de nacht samenkomen voor het vieren van het Jubikelbal, waar slechts een enkele kat uitverkoren zal worden om opgenomen te worden in de kattenhemel. ‘Memory, Jellicle Song for Jellicle Cats’ en ‘The Rum Tum Tugger’ zijn enkele van de musicalhits.

Barnum
Op 27 september 1988 werd de eerste voorstelling van de musical Barnum van Joop van de Ende gespeeld in het Circustheater in Scheveningen.

Het verhaal gaat over P.T. Barnum, (Mike Burnstyn als Circusdirecteur P.T. Barnum) een creatief man die kleur aan zijn leven wilde geven. Zo begon hij een rariteitenmuseum met onder andere de oudste vrouw ter wereld (160 jaar!), exploiteerde de kleinste man ter wereld Tom Thumb, ging op tournee en kleurde zijn leven met de Zweedse nachtegaal Jenny Lind. Daarnaast startte hij ook nog een klokkenfabriek om vervolgens te eindigen in de politiek: burgemeester van Bridgeport. Na een kort teruggetrokken bestaan is hij gaan samenwerken met James Bailey, het Barnum en Bailey Circus was geboren.

Sweet Charity
In 1989 kwam de musical Sweet Charity uit van Joop van de Ende Theaterproducties. Met rollen voor bijvoorbeeld Simone Kleinsma, Fred Butter, Diana Coolen en Rob van de Meeberg.

De musical vertelt het verhaal van Charity Hope Valentine, een nachtclubdanseres die altijd op zoek is naar de ware. Ze is hopend op een beter leven en smachtend naar iemand die echt van haar houdt. Na voor de zoveelste keer bedrogen te zijn, loopt ze op een avond bij toeval de wereldberoemde Italiaanse filmster Vittorio Vidal tegen het lijf. Tot een echte liefdesaffaire komt het niet en de zogenaamde relatie is van zeer kortstondige duur. Ze brengt de nacht door in zijn kledingkast, terwijl hij de liefde bedrijft met een Zweedse schone. Gelukkig krijgt ze nog wel een gesigneerde foto en een hoed als aandenken. Charity kan haar geluk niet op. Dan ontmoet ze Oscar Lindquist in een vastgelopen lift. De vonk tussen de ogenschijnlijk saaie accountant Oscar en de frivole Charity springt over. Trouwplannen worden gesmeed en een lang gekoesterde droom lijkt in vervulling te gaan. Heeft ze dan toch de ware gevonden?

Samengesteld door Ilse Steel.

Bronnen:
Het jaren 80 boek
Het aanzien van 1987
Grandcircle
Stage Entertaintment
Een leven lang theater
theater gordijn
13. Nederlandse films...
15. Literatuur uit de...

We gebruiken cookies om er zeker van te zijn dat u onze website zo goed mogelijk beleeft. Als u deze website blijft gebruiken gaan we ervan uit dat u dat goed vindt. Meer informatie

Wij gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze website voor de bezoeker beter werkt. Daarnaast gebruiken wij o.a. cookies voor onze webstatistieken.

Sluiten