Inleiding (op de jaren 80)



De jaren ‘80 worden ingeluid door de tweede oliecrisis (1979) en grote wereldwijde spanningen. In de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en de Bondsrepubliek komen conservatieve rechtse partijen aan de macht (Ronald Reagan, Margaret Thatcher en Helmut Kohl). Op wetenschappelijk economisch gebied stond de Chicago school onder leiding van Milton Friedman centraal. Milton Friedman was een Amerikaanse econoom en voorvechter van vrijemarktkapitalisme en een beperkte overheid. In 1976 won Friedman de Nobelprijs voor de Economie. Friedman geldt als een van de grondleggers van het monetarisme.

Reagan
Ronald Reagan (1911-2004), foto uit 1983
Thatcher
Margaret Thatcher (1925-2013), foto uit 1983
Kohl
Helmut Kohl (1930-2017) in 1983

Voor Nederland kenmerken werkloosheid en stakingen en protesten tegen bijvoorbeeld kernwapens en leegstand de jaren 80, maar ook economische bloei, de val van de Muur in Duitsland en het winnen van het EK Voetbal.

Na 1986 gaan veel plannen voor kerncentrales in de ijskast door de ramp in Tsjernobyl met een nucleaire reactor. Greenpeace voert actie tegen de walvisjacht, nucleaire activiteiten, onderzeese atoomproeven en vervuiling van kolencentrales.

Door de economische wereldcrisis heeft een generatie schoolverlaters in de jaren 80 nauwelijks kans op de arbeidsmarkt. Zij worden de ‘lost generation’ genoemd (de generatie geboren na de babyboomgeneratie). Tot deze groep behoren de mensen die zijn geboren tussen ongeveer 1961 en 1980.

Vlaams blok

De volkswijken worden steeds meer bewoond door grote islamitische gezinnen die steeds minder gastarbeider zijn en steeds meer werkloze immigranten worden. Als reactie hierop ontstaat het Vlaams Blok in België en de Centrum Democraten onder Janmaat in Nederland. De Centrum Democraten worden binnen de politiek en de maatschappij niet serieus genomen en weggezet als een racistische xenofobe partij (Xenofobie is de angst voor vreemdelingen. Met vreemdelingen worden in deze context buitenlanders bedoeld. Een andere betekenis van xenofobie is angst voor vreemde/buitenlandse culturen en gebruiken).

CD Centrum Democraten

Stromingen

Doemdenken

De koude oorlog maakte veel jongeren bang voor een kernoorlog waardoor er een algemeen pessimisme en doemdenken ontstond. Het woord doemdenken ontstond in het programma Van Kooten en De Bie op 2 maart 1980 om de negatieve toekomstverwachtingen die de bevolking toen had te omschrijven.

Pessimisme (van het Latijnse woord pessimum, ‘slechtste’) of negativisme betekent ‘van het slechtste uitgaan’.

Positivo’s, de tegenstroming

Onder positivo wordt in de omgangstaal verstaan: iemand die eerder de mogelijkheden dan de gevaren, eerder de positieve, dan de negatieve kanten in mensen, zaken, of omstandigheden zal zien en benadrukken. Het neologisme is bedacht door Van Kooten & De Bie, die de ‘Positivo’s’ op TV brachten. De ‘Positivo’s’ waren twee typetjes, afkomstig uit Ridderkerk, die hun slechte levensstijl gebeterd hadden. Als duo traden ze op als De positivo’s, waarin ze hun nieuwe positieve levenshouding, gebaseerd op hun bekering tot het christendom met muziek verkondigden. Dit gospelduo was een parodie op Gert en Hermien Timmerman.

lancia delta auto sport

Escapisme

Deze stemming wordt in de loop van het decennium verdrongen door het escapisme. De jeugd trekt zich terug in een hypercommerciële popcultuur. Er heerst een gevoel van ‘alles kan en alles mag. Het snobisme viert hoogtij. Voorbeelden hiervan zijn, de serie Miami Vice en de film Wall Street uit 1987. Een andere exponent hiervan is het fenomeen van de yup (young urban professional). Jonge succesvolle zakenlieden, vaak werkzaam in de opkomende IT, die hun pas verworven rijkdom maar al te graag aan de wereld wilde tonen door statussymbolen als snelle sportwagens en dure merkkleding.

New Age – de holistische mens New Age

In de jaren ’80 krijgt de New Age beweging meer ruimte. De New Age beweging kijkt uit naar een nieuwe periode van licht en liefde en aanhangers werken aan hun eigen individuele spirituele groei met een overkoepelend holistisch mensbeeld en persoonlijke groei, maar is ook een reactie op materialisme, rationalisme en individualisme. Aanhangers van de new-age-beweging laten zich mede inspireren door de modernere natuurwetenschappen zoals kwantummechanica en neurologie. Ze menen overeenkomsten te zien tussen de moderne fysica en de oosterse spiritualiteit.

In de Nederlandse steden komen coffeeshops als gedoogde verkooppunten van softdrugs. Als eerste werd in januari 1980 een Coffeeshop Downtown in Maastricht geopend.

meditatie zee
marihuana wiet
Fame jaren 80
skateboard sport

Film en muziek

De film Fame en de gelijknamige televisieserie (1982-1987) nemen wereldwijd de jongeren mee in de bruisende wereld van een highschool met veel creatieve vakken. De serie won een aantal Emmy’s ’s en (in 1984) een Golden Globe, voor beste televisieserie in het genre musical/komedie.

Opkomst van het skateboarden met de jonge Amerikaan Rodney Mullen als free style fenomeen, en de walkman gaat het straatbeeld beheersen.

Muziekzender MTV wordt in 1981 opgericht en wordt populair bij de jeugd door non-stop videoclips uit te zenden. De eerste clip was: ‘Video Killed the Radio Star’ van The Buggles. Een andere clip die de zender populair heeft gemaakt is: ‘Money For Nothing’ van Dire Straits en met de zinsnede I want my MTV, gezongen door Sting.

jaren 80
walkman muziek
De walkman is helemaal in
cassettebandjes muziek

Samengesteld door Ilse Steel.

Bronnen:
Het jaren 80 boek
Lekturama 25 jaar popgmuziek
Isisgeschiedenis
Historieknet
Het Aanzien
Bijbelse optiek
1. Rages en trends in de...

We gebruiken cookies om er zeker van te zijn dat u onze website zo goed mogelijk beleeft. Als u deze website blijft gebruiken gaan we ervan uit dat u dat goed vindt. Meer informatie

Wij gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze website voor de bezoeker beter werkt. Daarnaast gebruiken wij o.a. cookies voor onze webstatistieken.

Sluiten