Digitale betalingen zijn in korte tijd van luxe naar gewoonte gegaan. Waar u vroeger nog een kasboek bijhield of de bankafschriften uitprintte, tikt u nu een paar keer op het scherm van een smartphone en alles is geregeld. Ook gepensioneerden, die vaak met een ander financieel ritme leven dan actief werkenden, schuiven steeds vaker mee in die digitale stroom. Maar wat betekent dat voor hun bestedingsgedrag?

Nieuwe hobby’s en digitale verleidingen
Met meer vrije tijd zoeken gepensioneerden vaker nieuwe manieren om zich bezig te houden. Online diensten spelen daar slim op in. Denk aan streamingplatforms, online cursussen of abonnementsboxen die maandelijks een verrassing door de brievenbus duwen. Dit zijn uitgaven die vroeger simpelweg niet bestonden, maar nu een vast plekje krijgen in het budget.

En ja, ook online gokken komt in dat rijtje voor. Voor sommige gepensioneerden is een online casino of kaartspelletje niet meer dan een moderne variant van het kaartavondje met vrienden. Het draait vaak om spanning en gezelligheid, niet per se om grote winsten.

Het feit dat u met een paar klikken vanaf de bank kunt spelen bij veilige buitenlandse online casino’s en daar kan genieten van duizenden spelletjes en leuke promoties, maakt de stap kleiner en zorgt dat dit soort uitgaven steeds vaker opduiken in de transacties.

Van contant naar contactloos
De grootste verschuiving zit ‘m sowieso in gemak. Gepensioneerden die vroeger hun vaste pinrondje hadden bij de supermarkt of wekelijks contant geld haalden, merken nu dat contactloos betalen sneller en praktischer is. Een kop koffie, een dagkaart voor het openbaar vervoer, een donatie aan een goed doel: alles gaat in een paar seconden.

Dat gemak verlaagt de drempel om uit te geven. Niet dat ouderen plotseling roekeloos spenderen, maar het verschil tussen een briefje van vijftig overhandigen of een pasje even langs de scanner halen is mentaal groter dan u zou denken.

Ook online is de stap kleiner geworden. Steeds meer gepensioneerden bestellen boodschappen, kleding of boeken via webshops. Ze hebben tijdens de coronaperiode een enorme digitale inhaalslag gemaakt en dat gemak blijft hangen.

Grip behouden met digitale hulpmiddelen
De vrees dat digitale betalingen leiden tot ongecontroleerde uitgaven is begrijpelijk, maar technologie biedt net zo goed oplossingen. Gepensioneerden maken steeds vaker gebruik van apps die inzicht geven in hun geldstromen, van eenvoudige bankapps tot meer uitgebreide huishoudboekjes die automatisch de categorieën bijhouden.

Hierdoor wordt het makkelijker om te zien waar het geld naartoe gaat en om patronen te herkennen. Wie merkt dat de maandelijkse kosten voor online diensten oplopen, kan eenvoudig een paar abonnementen opzeggen. Waar vroeger stapels bonnetjes nodig waren, is nu een overzicht met grafiekjes en kleurtjes voldoende om inzicht te krijgen.

De sociale factor van digitale betalingen
Een interessante ontwikkeling is dat digitale betalingen ook een sociale component hebben gekregen. Gepensioneerden sturen makkelijker een Tikkie naar vrienden of kleinkinderen. Een gezamenlijk etentje afrekenen is niet langer een gedoe met muntjes en briefjes. Dat versterkt de spontaniteit: u gaat sneller mee uit eten of doet een activiteit, omdat het regelen van de rekening geen obstakel meer vormt.

Ook cadeaus verlopen vaker digitaal. Een digitale cadeaubon of een bijdrage via een app maakt het makkelijk om de kleinkinderen blij te maken zonder fysiek langs te gaan. Zo veranderen transacties niet alleen het financiële patroon, maar ook hoe sociale relaties vorm krijgen.

Minder angst voor fraude, meer vertrouwen
Nog niet zo lang geleden waren veel ouderen huiverig voor digitale betalingen. Angst voor fraude, verkeerde klikken of simpelweg de onbekendheid met de techniek hielden hen tegen. Inmiddels neemt dat wantrouwen af. Banken investeren veel in gebruiksvriendelijke interfaces en in duidelijke communicatie over veiligheid.

Tweestapsverificatie, vingerafdrukscanners en sms-codes geven vertrouwen dat het veilig genoeg is – mits u natuurlijk zelf ook enkele voorzorgsmaatregelen neemt. Daardoor durven gepensioneerden grotere aankopen online te doen, zoals elektronica of reizen. Deze verschuiving zorgt ervoor dat een steeds groter deel van hun uitgaven digitaal plaatsvindt.

De psychologische kant van onzichtbaar geld
Een belangrijk punt is de beleving van geld. Contant geld voelt u verdwijnen uit uw portemonnee, digitaal geld niet. Dat kan ertoe leiden dat gepensioneerden soms meer uitgeven dan ze van plan waren. Het kopen van extra luxe, kleine impulsaankopen in apps of het “nog één abonnement erbij” voelt lichter dan wanneer er een briefje van twintig verdwijnt.

Banken en apps proberen dit te compenseren met notificaties en overzichten. Maar de psychologie blijft een factor: digitaal geld is abstracter, en dat verandert de manier waarop gepensioneerden hun budget ervaren.

Investeren en sparen in de digitale sfeer
Niet alle digitale transacties zijn gericht op uitgeven. Steeds meer gepensioneerden ontdekken dat beleggen en sparen via apps eenvoudig toegankelijk is. Ze gebruiken platforms die automatisch kleine bedragen investeren of die inzicht geven in hun opgebouwde vermogen.

Dit maakt het beheren van spaargeld overzichtelijker en nodigt soms zelfs uit tot voorzichtig experimenteren met aandelen of obligaties. Waar vroeger de bankadviseur alles deed, hebben gepensioneerden nu zelf de knoppen in handen.