In 1959 debuteerde Willem Duys, of Willem O’ Duys zoals hij zich liet noemen, op de Nederlandse televisie. Hij presenteerde voor de AVRO een show die draaide om de Amerikaanse zanger Johnnie Ray, “Inleiding tot Johnnie Ray”. Hij was toen nog in dienst van de platenmaatschappij Phonogram. In 1960 was hij nog een aantal maal te zien in het programma “Flits”. In dat laatste programma interviewde hij zijn eigen hamster.
Op 1 november 1963 maakte Willem O’ Duys zijn eerste “Voor de vuist weg”. Het was een programma dat was gebaseerd op de Amerikaanse Johnny Carsonshow. Het idee was om nieuwe muziekacts voor te stellen aan het grote publiek, maar Willem maakte er meer een ratjetoe van.
Om een wat huiskamerachtige sfeer te creëren werden de interviews aan een tafel gehouden, waarbij de gast of gasten aan dezelfde tafel zaten als Duys. Om de sfeer wat gezelliger te maken stond op de tafel een kom met een goudvis erin. Dat werd dan ook het handelsmerk van de show.
In de eerste show was er onder andere een “griezelig” optreden van de groep ZZ & De Maskers met het nummer “Dracula”.
In totaal werden er tot aan het seizoen 1979-1980, 176 afleveringen gemaakt. En in 1987 volgden er vanuit Hotel Oranje in Noordwijk nog eens vier uitzendingen.
Aan tafel ontving Willem bijzondere mensen, vreemde vogels, leuke meiden, beginnende en grote artiesten.
Misschien herinnert u zich nog wel een aantal van die mensen. Zo was er eens een meneer die van luciferhoutjes een replica gebouwd had van het kasteel Drakenstyn. Ook was er eens een mevrouw die achterstevoren kon praten. En verder sprak hij met de dikste man van Nederland en de grootste man van Europa.
Ook dieren speelden een rol in de show. Wekelijks nam de directrice van het Noorderdierenpark in Emmen een beest mee naar de studio. Tijdens het gesprek met de directrice over het betreffende dier liepen de dieren dan rond, nam Willem ze op schoot, of interviewde ze. Honden, muizen, slangen, zelfs een tijger en olifanten. Of het nu in de studio was of op een buitenlocatie, niets was te dol. Bang voor dieren was Willem niet. Maar toen ze eens een krokodil meenam die bovendien begon rond te lopen zag hij het niet meer zitten en klom hij op een stoel.
Maar ook grote namen kwamen in zijn show. Tommy Cooper, Leo Fuld, Danny Kay, Melanie, Mantovani, Robert Stolz, Toots Tielemans, Anita Kerr, zelfs Prinses Margriet wist hij te strikken.
Nieuw talent kwam eveneens aan bod. Dat was immers de oorspronkelijke opzet van het programma. Zo introduceerde Duys in 1963 een in Nederland geboren Amerikaan die al op jeugdige leeftijd met zijn ouders naar de Verenigde Staten vertrokken was, ene Ronnie Tober. Willem had hem ontdekt in de Verenigde Staten, liet hem optreden in “Voor de vuist weg” en zorgde ervoor dat hij een platencontract kreeg bij Phonogram. Ondanks zijn Amerikaanse accent scoorde hij Nederlandstalige hits met onder andere: “Iedere avond”, “Rozen voor Sandra” en “Verboden vruchten”.
In februari 1966 trad een zanger op, Sjakie Schram genaamd. Hij had een plaatje gemaakt “Glaasje op laat je rijden”. Het werd een grote hit.
In 1975 zingt Lee Towers zijn eerste hitsingle “It’s Raining In My Heart” in het programma. Daarmee bewerkstelligde Duys de doorbraak van Lee Towers, voor wie hij de mythe van de “zingende kraanmachinist” bedacht.
En wie herinnert zich niet meer het optreden van Adamo. Die trad op met heel zijn familie met het liedje “Vous permettez monsieur” en stal daarmee de harten van iedereen. Kijk hier naar dit legendarische optreden.
Spraakmakend was het programma ook. In maart 1965 kreeg Willem Duys in “Voor de vuist weg” bezoek van de Amsterdamse student Bart Huges die beweerde tot een hogere staat van bewustzijn te kunnen komen door een gaatje in zijn voorhoofd te boren.
In de jaren zestig woonde er in Casteren (NB) een zekere Willem van Moosdijk. Deze had een handel in geneeskrachtige kruiden die hij tot ver over de landsgrenzen verkocht. Hij was schatrijk, leefde er ook goed van en als een moderne Robin Hood liet hij boodschappen bezorgen bij arme gezinnen in het dorp. In 1968 had hij een omzet van 110.000 gulden per week. Maar op vrijdag 13 december 1968 werd hij door Duys in “Voor de vuist weg” ontmaskerd als oplichter. Willem typeerde de kruiden die hij verkocht als “soepgroente” en het was afgelopen met deze “kruidendokter”.
In 1971 had Duys een gesprek met een moeder waarvan het dochtertje van vier jaar was aangerand. De ouders hadden de dader, die doodleuk met het meisje aan de hand kwam aanlopen, overgeleverd aan de politie. En Duys zei dat als hij iemand op aanranding van zijn dochter zou betrappen hij de dader zou hebben doodgeslagen. “En als hij uit de gevangenis kwam had ik hem nog doodgeslagen”, zei hij. Hem werd verweten dat hij aanzette tot opruiing en uitlokking tot doodslag.
En bijzonder controversieel was ook het spontane aanheffen van het “Wilhelmus” aan het einde van de uitzending als eerbetoon aan koningin Juliana (in verband met de Lockheed affaire?).
Willem O’Duys praatte het hele programma aan elkaar. Maar vaak was hij zo breedsprakig dat het programma flink uitliep. Dat gebeurde overigens wel meer in die tijd, ook met andere programma’s.
Willem Ruis was te gast in de allerlaatste uitzending van “Voor de Vuist weg”. Hij zong in een soort brabbeltaal die Duitsachtig klonk liedje, daarbij begeleid door Duys achter de piano.
De manier waarop “Voor de vuist weg” gemaakt werd zou nu niet meer kunnen. Het hele programma was vrijwel geïmproviseerd en werd dan ook nog eens live uitgezonden. Nu staat de hele tekst vast en is dit type talkshow opgenomen, zodat de fouten of foutjes eruit geknipt kunnen worden. Maar het spontane, inclusief missers, van “Voor de vuist weg” is daarmee wel verdwenen.
