Sept 2020 – Een kopje koffie bij de buurman, een spontane ontmoeting in de supermarkt en gesprekjes met leden van de kaartclub. Zulke contacten blijken belangrijker om eenzaamheid tegen te gaan dan gedacht. Nieuw onderzoek van de Tilburg University gaat in op het belang van contact met kennissen en mensen die iets verder van je af staan – en het is juist dat contact dat veel mensen in coronatijd missen. Vandaag start de VWS-campagne ‘Een klein gebaar kan het verschil maken’ in aanloop naar de Week tegen Eenzaamheid van 1 tot en met 8 oktober. De campagne roept op om contact te maken en aandacht te hebben voor elkaar – voor mensen die dichtbij staan én wat verder weg.

Om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, probeert iedereen zich zo goed mogelijk aan de RIVM-regels te houden, waaronder de 1,5 meter afstand en ‘geen bezoek, tenzij’. Dit heeft er voor gezorgd dat Nederlanders zich eenzamer voelen dan voor de crisis. In coronatijd is de groep eenzame ouderen verdubbeld, heeft SCP (8 september 2020) berekend.

Uit nieuw onderzoek van de Tilburg University blijkt dat het contact met mensen die iets verder van je af staan zoals kennissen en buren, belangrijker is dan tot nu toe gedacht in het verminderen van het gevoel van eenzaamheid. En dit contact blijkt tijdens de crisis te zijn afgenomen. “Mensen missen het praatje over het weer meer dan we dachten. Het lijkt daarnaast dus van belang om juist ook contact te zoeken met mensen die wat verder weg staan,”  zegt Gerine Lodder, één van de onderzoekers en gedragswetenschapper aan de Tilburg University. “Verder was een interessante bevinding dat een afname van de kwaliteit van sociaal contact verband hield met een toename van eenzaamheid. Het lijkt dus de moeite om elke dosis te laten tellen.”  Het onderzoeksteam heeft onderzocht welke concrete acties helpen om eenzaamheid tegen te gaan. Dit onderzoek is gefinancierd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Samen met de buurman de hond uitlaten

Door de coronamaatregelen zijn onze sociale contacten veranderd. Iedereen gaat hier op zijn eigen manier mee om, laat het onderzoek zien. Sommigen gaan videobellen, chatten meer, of sturen vaker een kaartje. Anderen bieden hulp aan een ander aan, gaan koken, tuinieren, sporten, bidden of mediteren. En hoe meer activiteiten mensen ondernemen, hoe minder eenzaam zij zich voelen. Lodder: “Tot slot blijkt, dat wat werkt voor de één, niet per se werkt voor een ander. Mijn advies is daarom: experimenteer en kijk wat voor jullie werkt. Vraag bijvoorbeeld eens aan je oma of ze het leuk vindt als je bij haar een taart komt bakken of bel bij je buurman aan om samen met hem een rondje met de hond te wandelen.”

Op de campagnepagina www.eentegeneenzaamheid.nl staan meer voorbeelden en inspiratie over wat mensen kunnen doen om met een klein gebaar het verschil te maken voor een ander.

Een klein gebaar kan het verschil maken

Met de publiekscampagne van het ministerie van VWS, die onderdeel is van het actieprogramma Eén tegen eenzaamheid, wil het kabinet laten zien dat een klein gebaar voor een ander het verschil kan maken. Minister Hugo de Jonge: “Juist in coronatijd is het belangrijk om naar elkaar om te blijven kijken. Zeker als het gaat om de ouderen in onze samenleving. Vraag je alleenstaande buurvrouw of je een boodschap voor haar kunt meenemen of bel je opa iets vaker om te vragen hoe zijn dag is geweest. Wat voor jou een kleine moeite is, kan voor een ander ontzettend veel betekenen. Blijf met elkaar in contact. Ook op 1,5 meter.”

Week tegen Eenzaamheid

Van 1 tot en met 8 oktober is het Week tegen Eenzaa­­­­mheid. Door het hele land is er dan extra aandacht voor het thema eenzaamheid en vinden er tal van activiteiten plaats met als hoofdboodschap: ‘Kom erbij!’. Iedereen kan deelnemen aan de Week tegen Eenzaamheid door het bezoeken of organiseren van een activiteit. Sinds de start van het actieprogramma Eén tegen eenzaamheid doen 185 gemeenten en meer dan 130 landelijke bedrijven en maatschappelijke organisaties mee. Zij hebben zich gecommitteerd om actief én gezamenlijk de trend van eenzaamheid te doorbreken.