Pannenkoekenliedjes

Heerlijke pannenkoeken op Nationale Pannenkoekendag

Nationale Pannenkoekendag is dit jaar op 4 april. Het is alweer de 18e keer dat deze plaatsvindt. Kinderen van basisscholen in het hele land bakken op deze dag pannenkoeken. Het leuke is dat ze deze pannenkoeken niet zelf opeten, maar aan ouderen (van een ouderencentrum) in de buurt serveren.

Natuurlijk is deze dag ook een goede gelegenheid om zelf te gaan bakken! Het beslag voor pannenkoeken bestaat (in elk geval) uit meel, ei, melk en zout. In de pannenkoek kunt u ook iets meebakken. Denk maar aan een pannenkoek met spek, kaas, appel, ananas of een combinatie daarvan. Sommige mensen houden ervan om nog meer in het beslag mee te bakken, ze maken er een soort pizza van.

Voor toetjes bakken we vaak hele dunne pannenkoekjes, de Franse crêpes. Vaak serveren we die met een bolletje ijs of vers fruit, zoals aardbeien.

Beleg

Op een pannenkoek kunt u stroop doen. Keukenstroop of schenkstroop zijn er heerlijk op. Maar ook kristalsuiker, poedersuiker, kaneelsuiker, chocopasta, hazelnootpasta of jam doen het goed op een pannenkoek.

De Hollandse pannenkoek
Nederland staat bekend om pannenkoeken. Maar pannenkoeken zijn eigenlijk helemaal niet zo Hollands. Het recept zou oorspronkelijk uit China komen. In de twaalfde eeuw brachten kruisvaarders het recept mee naar Europa. Toen was het meel dat men gebruikte boekweitmeel, dat uit Azië komt.

Maar andere bronnen zeggen dat men in de Romeinse tijd al pannenkoeken bakte en at. En ook in gedichten van de oude Grieken (5e eeuw voor Chr) komen een soort pannenkoeken voor, gemaakt van meel, karnemelk, olie en honing. Gezien de eenvoud van het recept kan het ook goed zijn dat mensen zelfs in de steentijd al pannenkoeken bakten.

Vroeger hadden pannenkoeken meer het uiterlijk van een koek dan het uiterlijk zoals wij ze in Nederland tegenwoordig kennen. Na de middeleeuwen leek de pannenkoek meer op die van tegenwoordig. Het oudst bekende geschreven recept van pannenkoeken is een recept uit een kookboek uit 1439. Soms zat er maismeel, boekweitmeel en/of aardappel in pannenkoeken.

Een internationale specialiteit
De pannenkoek is dus niet iets typisch Nederlands. Veel landen hebben inmiddels hun eigen soort pannenkoek. De Fransen kennen de crêpe, een hele dunne pannenkoek belegd met fruit en suiker.

De American pancake is een dikke, zoete en kleine pannenkoek, overgoten door maple syrup. Amerikanen eten ze als ontbijt. Misschien denkt u wel dat de Amerikanen de pannenkoek uit Europa meenamen, maar ook de oorspronkelijke bewoners van Amerika, de Indianen, kenden pannenkoeken; al noemden zij die ‘nokehick’ dat ‘geen koek’ betekent. Deze versie noemden de kolonisten indianenkoek. De moderne versie van de Amerikaanse pancakes kent wel degelijk ook Europese (Nederlandse) invloed. In Amerika kwam in 1889 voor het eerst pannenkoekenmix op de markt. Daarmee was het nog makkelijker om pannenkoeken te bakken.

In Rusland maken ze kleine blini’s, gemaakt van boekweit en belegd met zalm. Japanners maken okinomiyaki, ook een hartige pannenkoek. In Australië eten ze pannenkoeken vooral als dessert. Ook in Scandinavië houden ze van zoet: daar eten ze pannenkoeken vaak met slagroom en fruitjam. De Duitsers eten Pfannkuchen soms in repen gesneden in of bij de soep. Een pannenkoek komt niet altijd uit de pan; in Zweden eten ze ook een gefrituurde versie. Vroeger bakte men pannenkoeken ook wel op een steen of op haarden.

In Engeland zijn pannenkoeken verbonden met vastenavond. In de middeleeuwen en ook lang daarna nog, aten de Engelse Christenen op de laatste dag voor de vasttijd (in aanloop naar Pasen) pannenkoeken.

Gedichten over pannenkoeken