Elke 4 minuten komt er een 65-plusser op de spoedeisende hulp vanwege een val. Ouderen hebben een verhoogd risico om te vallen. En wanneer ze vallen is de kans van overlijden door die val groter dan bij jongeren. In 79% van de gevallen mensen in 2022 was de gevallen persoon 80 jaar en ouder. Uitglijden in de badkamer is een van de meest voorkomende vormen van valpartijen bij senioren. Daarom geven we u in dit artikel tips om vallen in de badkamer te voorkomen en ook een aantal algemene tips die eraan bijdragen dat u niet zo snel valt.

Waarom kan de badkamer zo gevaarlijk zijn voor ouderen? De combinatie van gladde, natte vloeren en beperkte mobiliteit kan het risico op vallen aanzienlijk vergroten. Het goede nieuws is dat u met het nemen van een aantal slimme maatregelen de kans op een val kunt verkleinen en uw badkamer veiliger kunt maken.

1. Zorg voor een open en toegankelijke badkamer
Een badkamer met een open indeling, waar u zich gemakkelijk kunt bewegen, vermindert de kans op struikelen of vastlopen. Zorg dat de ruimte tussen de wastafel, douche en het toilet ruim genoeg is, zodat u zich eventueel met een loophulpmiddel kunt verplaatsen. Een open en overzichtelijke badkamer maakt het ook makkelijker om uw evenwicht te bewaren.

2. Installeer een inloopdouche met een douchestoel
Een inloopdouche zonder drempel vermindert de kans op struikelen over opstaande randen. Doordat u niet over een rand hoeft te stappen, kunt u veilig en zonder risico op uitglijden in en uit de douche stappen. Dit is vooral belangrijk wanneer u last heeft van mobiliteitsproblemen of moeite heeft met balans houden.

Lang staan in de douche kan vermoeiend zijn, vooral als u niet meer zo stabiel op uw benen staat. Met een douchestoel kunt u tijdens het wassen gaan zitten en uitrusten. Dit helpt niet alleen om uitglijden te voorkomen, maar geeft u ook de rust en stabiliteit die u nodig heeft om veilig te douchen.

3. Monteer handgrepen op strategische plekken
Handgrepen in de douche, naast het toilet en bij het bad bieden u extra houvast bij het zitten en opstaan. Ze helpen u om uw balans te bewaren en bieden steun wanneer u zich verplaatst. Zorg ervoor dat deze handgrepen stevig zijn bevestigd, zodat ze betrouwbaar zijn in gebruik.

4. Leg antisliptegels op de vloer en voorkom losse voorwerpen en kleden
Natte vloeren in de badkamer zijn een groot gevaar. Kies daarom voor tegels met een goede antislipwaarde, zoals R10 of R11. Deze tegels bieden meer grip, zelfs als ze nat zijn. Dit verkleint de kans dat u uitglijdt op een gladde vloer.

Losse kleden of voorwerpen in de badkamer kunnen een valpartij veroorzaken. Verwijder daarom losse matten of kies voor matten met een antisliponderkant. Zorg ook dat er geen spullen rondslingeren waarover u kunt struikelen.

5. Plaats een verhoogd toilet
Een verhoogd toilet maakt het zitten en opstaan een stuk makkelijker. Door de hogere zitpositie hoeft u minder kracht te zetten, wat het risico op vallen vermindert. Dit is vooral handig als u last heeft van uw knieën of heupen.

6. Zorg voor goede verlichting
Een goed verlichte badkamer helpt u beter te zien wat u doet. Dit is vooral belangrijk ’s nachts, wanneer uw zicht mogelijk beperkt is. Plaats voldoende verlichting, vooral bij de douche, wastafel en het toilet, zodat u altijd goed kunt zien waar u loopt en wat u doet. Natuurlijk draagt goede verlichting in de rest van het huis ook bij aan het verkleinen van de kans op vallen.

7. Beweeg regelmatig en doe een cursus valpreventie
Naast het zorgen voor een veilige omgeving (en dus het eventueel doen van aanpassingen van uw badkamer of elders in het huis) kunt u ook een valpreventietraining te volgen. Deze trainingen helpen u om uw spierkracht en evenwicht te verbeteren, waardoor u beter bestand bent tegen een eventuele val. Valpreventieprogramma’s worden vaak gegeven door fysiotherapeuten of beweegspecialisten en zijn speciaal gericht op senioren met een verhoogd valrisico.

Sowieso helpt regelmatig bewegen om uw lichaam sterk en soepel te houden of te maken en om uw evenwicht te verbeteren. Wandel, fiets of zwem bijvoorbeeld regelmatig. Een half uur per dag bewegen is al voldoende om uw lichaam gezond te houden. Is het voor u lastig om een half uur achter elkaar te bewegen? Zo nodig kunt u meerdere keren op een dag bijvoorbeeld een klein stukje wandelen om toch aan voldoende beweging te komen. Drie keer tien minuten is tenslotte samen ook een half uur.

8. Laat regelmatig uw gehoor en ogen testen
Laat regelmatig uw ogen testen en uw gehoor controleren. Wanneer u niet goed ziet of niet goed hoort, neemt het risico op vallen toe. Door slecht zicht ziet u wellicht een drempel of iets dat op de grond gevallen is, over het hoofd en daar kunt u over struikelen. Slecht zicht en gehoor verminderd ook uw balans, dus is het van belang dat u zicht- en/of gehoorproblemen aanpakt.

9. Let op uw voeding en medicijnen
Ook voeding is van invloed op uw balans. Een gezond dieet met voldoende groente en fruit draagt bij aan voldoende spierkracht en een goed energieniveau. Zorg ervoor dat u voldoende vitamine D en calcium binnenkrijgt, zodat uw botten sterk blijven. Drink ook voldoende, zodat u niet uitdroogt en duizelig wordt. Zorg ook voor voldoende eiwitten, zodat uw spieren sterk blijven. Eiwitten zitten bijvoorbeeld in melk, kaas, vis, vlees, vleesvervangers, peulvruchten, graanproducten en noten.

Let er ook op dat medicijnen invloed kunnen hebben op uw evenwicht of alertheid. Sommige medicijnen geven een duizelig of slaperig gevoel. Daardoor is de kans groter dat u valt. Vraag uw huisarts of apotheker of er een alternatief is als u last heeft van dit soort vervelende bijwerkingen van een medicijn.

10. Luister naar uw lichaam en vraag om hulp of gebruik hulpmiddelen
Tot slot is het belangrijk om naar uw lichaam te luisteren. Als u zich duizelig of zwak voelt, probeer dan niet alleen te douchen of te wandelen. Vraag iemand om hulp. Het is altijd beter om voorzichtig te zijn dan te riskeren dat u valt.

Bent u bang om te vallen, loop dan met een stok of rollator. Het zorgt ervoor dat u stabieler bent en een steuntje heeft mocht u zich verstappen of struikelen.

Heeft u ergens pijn, bijvoorbeeld in uw voeten door een ingegroeide teennagel of een eeltknobbel, zorg dan dat probleem verholpen wordt door in dit geval een podotherapeut of pedicure. Als u anders/ongelukkig gaat lopen omdat u pijn heeft, vergroot u het risico op vallen.

Doe de test
Hoe stevig staat u op uw voeten? Wat is uw risico op vallen? Doe deze online test en ontdek wat uw valrisico is. Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport stelt deze test gratis beschikbaar.