De twee muzikale hazen

Uule kent misschien ’t liedje wel:
In een groen, groen, groen, groen knolle, knollenland
doar zaat’n twee hazen heel parmant,
en de een die blies de fluitte fluittepan
en de ander sloeg de trommel
enz

Een vassien dat bol steet van grove onwoarheid, schandalig gewoon. Maar toch, um dat vassien bin’k noe op weg noa Nol in Veessen. Nol kent uule toch nog wel? Van ’t peerd van Ome Loek uut Veessen, ja dent. En noa da’k begreep’n hebbe kan Nol mien alles uut de doek’n doen oaver een gerucht, of zo as uule wilt, kwoi’jeproat, die oaver zien va en moe de ronde doet in Hoorn. Een buurtschap in‘t achterste ende van Veessen an de Iessel. Ik mot noa Nol want bie noavroag in’t veurste gedeelte van’t derp schient gien mense nog weet te hebb’n van’t drama dat zich rondumme de kleikolke hef af èspeuld. Een drama woar veural Nol zien va, en in mindere moate ok zien moe, de zwarte piet toe èspeuld krieg. En’t mot gebeurt wèzen tieds Sint Joapik zo as ze dat in Twente zek. Maar hier an de Iessel nuump ze dat gewoon heuitied. Ik benuum met opzet “Sint Joapik” um dat Loek de Snoek van olds uut Twente kump en ‘t verrekt zien bek lus te doen a’k niet zien streektoal benuum. En Loek de Snoek is ooggetuuge, dus doar mo’k straks ok een stuk van’t verhaal haal’n. Maar hie is ok woordvoerder, en de onbetwiste kolkleider, doar kan’k dus niet um hen. Of zo as uule wilt hie hef de grootste bek in de kleikolke, van doar.

Ooit is Loek van uut ’t Twentekanaal met zien va en moe tieds hoogwater via afwateringskanalen en sloot’n terecht èkomm’n in de Iessel en veurgoed bliev’n stèken in de kleikolke. Um datte doar, Truitje, zien latere lèvensgezellin ontmoet’n. Zien va en moe waar’n ’t doar gans niet mee eens, met Truitje bedoel ik, maar hold een jonge vent maar is af van een mooie meid asse de reuk stief in de neuze hef. Zien va en moe mott’n toen èzeg hemm’n. Oke oke, ie oe zin, loat gods water dan maar oaver gods akkers stroom’n, en bint op en met die zelfde goddelukestroom vot èzwomm’n richting Kampen. En vermoedeluk argens in de polder terecht èkomm’n. Vanaf zien komst in de kleikolke hef Loek de regie, zo as een geboor’n leider betaamt, in handen ènomm’n. En maar goed ok want ’t was een janboel in de kolke, veural wat betreft de beveiliging. Gaard, de olde broasem was veurhen altied de woordvoerder en beveiligingsman èwes maar een eigenschap van broasems is dat zie wel veul de bek lus hep, maar dan alleen um lucht uut te bloaz’n. Ik benuume dat allemoale um dat dit uule inzicht gif in ’t reilen en zeilen in en rondum de kleikolke. Ja zeker, ok de beveiliging rondum de kolke. Die was in handen van een tweemanschap: Koos de krei’je en Willem de Haas. Een samenwerking die al heel wat joartjes töt volle tevredenheid van alle belanghebbende stand hield. Effen veur al die lèzers die zich afvroag. Wat beveiliging, woar hef die malloot ’t oaver.

Al eeuwen lang mot de flora en fauna zich beveiligen tegen, vissers, jagers, streupers, en meer van uulesoort rapalje dat gien oog hef veur de natuur en zien bewoners. Vandoar da’k dit dus eff’n fientjes onder uule neuze wil vriev’n. Maar ik dwale weer af. Volgens mien vrouwe èèn van de veule makk’n die mien niet töt de ideale echtgenoot maakt. Maar zo as uule misschien wel weet, da’s een koekoek ok niet. Op zuuk noa Nol dus. Hie zal noe wel bie Frieda Kral wèzen. Uule toch ok nog wel bekend? “T mot al raar èloop’n wèzen wil die s’oavunds zien kolde vuut’n niet bie Frieda onder de dèkens stopp’n. A’k ’t toepad op goa noa de stee van Frieda en achter de olde pompe umme ’t arf op rieje steet Nol net de trekker schoon te spuiten, nou dat treft dan. Eff’n maar op afstand bliev’n want d’r vliegt nogal wat kleikluut’n in’t rond. Maar dan krigge mien in de gaat’n, stopp’n dutte niet. Uut zien gebaar’n begriep ik da’k maar noa binn’n mot goan. Ok goed, ik zal Frieda wel argens binn’n an treff’n. Gadsamme ze heb hier de budel nogal loat’n sprèk’n, ik bedoele d’r is nogal wat verbouwd. De hele stee is verbouwd töt een prachtig woonverblief, ’t geet ze schienbaar veur de wind. V-o-l-k, ik zal maar een gil geven want zo maar noa binn’n stiefelen is mien noe net weer te brutaal. Krek op ’t zelfde moment stek Frieda heur köppie um de haldeure.

Goei’jendag, ik komme veur Nol maar die zei da’k maar vaste noa…
Ja kom d’r maar in hij zal zo wel klaar zijn.
Ach nou zie ik het al u bent Geurt, die man van dat verhaal over het paard van Ome Loek.
Krek. Juist en nu komt u eens kijken hoe het ons is vergaan.
Nou vrouwtje Kral, of is ’t vrouw v.d. Heugte?
Nee, nee nog steeds Kral.
Ik komme eigeluk veur een gerucht dat mien inèfluusterd is deur, zeg maar, de wind.
Oh is er weer geroddeld?
Dat zou’k eff’n zo niet will’n nuum’n, maar as de wind weer zo onmeunig wild deur de boom’n ruist dan hef ’t meestal argens èsturmd.
En in dit geval zou dat gebeurt wèzen an de kleikolke.
De kleikolk? Juustemet, de kleikolk.
Wat wol ie weten oaver de kleikolke.
’t Is Nol die bie ’t binn’n komm’n net dat laatste met krig.
Goei’jendag v.d. Heugte, ja moi luusteren d’r dut een verhaaltien de ronde oaver de kleikolke woar oe va en moe wat mee te maak’n zouw’n hemm’n.
Mien va en moe heb nargens wat mee te maak’n, die olde luu bint d’r in èstonken deur Gaart de Proeme, die hef hun een smerige streek èlèverd.
Zoi mien ’t verhaal will’n doen Nol, zo dat alsnog recht èdoan word.
Dat wi’k wel doen maar niet noe, komp zundag maar an, noa de middag dan he.
Friedaaaa, past oe dat ok.
Wat?
Dat Geurt zundagmiddag langs kump.
Waarvoor is dat dan?
Oh oaver dat gedonder bie de kleikolke.
Nou ja het zijn jouw ouders.
Loa’k uule dan maar niet langer opholl’n, zundagmiddag zie’t uule mien weer, ajuus dan he.

’t Is half twee die zundagmiddag da’k weer op de stoeppe stoa bie Nol. Ofwel in de bongerd want doar zitt’n bei’jen in de schaduw van een olde pruum’mboom te genieten van ’t prachtige noajoarsweer.
Zo, goei’jendag luu, doar bin’k weer.
Hallo Geurt pak maar een stoel en schuif aan, je hebt prachtig weer mee gebracht.
Dat dunk mien ok, maar ‘t is uule ok ègund.
A’k zo vrie mag wèzen, volgens mien geet ’t uule mirakels goed met de kwekerie’je.
’t Hef schienbaar goed uut èpak die plann’n van vrouwtje Frieda.
Ja dat ku’j wel zegg’n, ’t hef in ’t begin wel wat muuite èkost um te wenn’n an de umbouw van akkerbedrief noa boomkwekerie’je maar ’t hef goed uut èpak.
Mooi um te heur’n Nol, en allebei gefeliciteerd met ’t resultaat.
Maar ie weet woar’k veur komme Nol, a’j ’t goed vindt dan ze’k ’t opnamebandje vast an.
Ie doet maar Geurt.
Als de heren het goed vinden ik heb binnen nog wat te doen, straks breng ik wel thee.
Ik geleuve Nol dat Frieda ’t maar niks vindt, of zie ’k dat verkeerd?
Ja Frieda hold niet van al dat achteraf geproat, of zo as zie dat altied zegt, roddelen.
Maar goed, zo a’k al zei’je, ‘t is allemoale de schuld van Gaart de Proeme. Disse scharrelaar in van alles en niks, dit oneugluke mannetje die zich ok nog op de borst klopt um datte wel is een haze weet te streup’n. Getrouwd met Greetje buut’n de tied.
Greetje buut’n de tied?
Ja zo nuump wuule die deerne um dat zie niet helemoale spoort, ik bedoele zie zut ze regelmoatig vlieg’n. Trouwens dat jonk van die bei’jen, Gattien, zo wötte ènuump, is al net zo as zien moeder. Ok zo gek as een molle in een nest vlooi’j. Vrogger nuum wuule zo ene de darpsgek maar dat mag niet meer. Zo’n darpsgek werd vrogger op ènum’n in de gemeenschap. En lèven nog lang en gelukkig. Tegenwoordig wordt zukke luu verzameld in een gebouw, en zurgt d’r veur dat een zooitje spiegiators een riant inkomm’n hebt. En lastig kunt ze niet worden want ze wordt mak èhouw’n deur pill’n en spuit’n. Maar loa’k bie’t begin beginn’n.
Zo ai wel weet wördt an’t ende van elk joar, oaveral op’t platteland oogstfeesten èhouw’n. Iedereen kent dat wel. Wat niet iedereen weet is dat ok ’t dierenrijk zukke feesten kent.
Allene ’t gebeurt argens achteraf, doar woar weinig luu komp. En niet met zo veule lawaai, en’t t’is een stuk kleiner van opzet. Maar doardeur niet minder van belèving veur de deelnemers.
Zo’n feest noe wörd ieder joar ok èholl’n in en rondumme de kleikolke. Veur mien va en moe niks biezunders want die maak dat elk joar met. Niks an de hand dus. Maar disse keer werd’t veur mien moeder d’r iets te vulle lawaai èmaak. Dat kump, dit joar veur ’t eerst hadd’n ze Willem de Haas en zien vrouwe Antje èvroag veur wat muziek te zurgen. En dat ging an. Willem sloeg, zo as uule vrogger wel èzong’n hep, de trommel, en Antje bloaz’n op de fluit. Ok nog gratis, dus dat gin d’r an.
Maar ok, en doar viel mien moeder oaver, dat ging veuls te hard. Dat ging zo hard dat de règenwurm’n de grond uut sprongen en ok met begonn’n te dansen as een stel ballerinas gekleed in tutu’s dansend op heite koal’n. Deur al dat lawaai kon mien moeder heur middagsloapie niet vatt’n, en doar werd ze, geliek een manke dreimeul’n, vals in de bott’n van.
Mannes, da’s mien va, hef mien moe toen met een kwoi’je kop èzeg.
Mannes, goa’t d’r hen loat ze direct opholl’n met dat gedonder, anders kom ik d’r veurgoed een ende an maken.
Mien va steet wel net met Gaart de Proeme old iezer op te laaien, maar beslut toch eerst eff’n een ende an’t lawaai te maken.
Opweg doar hen heffe niet in de gaat’n dat ok de Proeme, maar dan met zien vuurbukse, ok achter hum an kump.
As mien va bie de kolke an kump trefte doar een vroluke en jolige boel an.
Hie krig zelf ok de nijging met te doen, maar hie weet dat mien moeder narrig as een hengstige merrie kan wèzen.
Dus d’r zit niks anders op dan d’r een ende an maak’n.
En met datte Willem de Haas wil ansprèken is doar de knal, BANG.
A’k enkele uur’n later an de kleikolke Loek de Snoek vroag um een reactie op ’t verhaal wat Nol mien hef verteld, kanne dat alleen maar bevestigen.

De feestelukheden loop op ’t ende, Loek de Snoek zal net zien laatste poging woag’n um zo hoog meugeluk uut ’t water te springen. Dankoe de Koekoek mot met Giel Patrijs zoveul meugeluk gedreugde koeienvlaaien op mekander stapelen, minstens vieftienne. Want Reintje de Vos en Aard Mol kwaam’n maar liefst tot veertienne. En Koos de Krei’je zal net een laatste poging woag’n ’t record honderd meter laag vliegen met ingeklapte vleugels te verbèteren. Dat steet al zeuv’n joar op naam van Pille de Ente. Loek kump net met een snelheid die ver boav’n die van een D.C. 8 ligt ’t water uut. Dankoe de Koekoek wil net de vieftiende strontvlaai noa boav’n heisteren. En Koos de Krei’je zet net zien zweefvlucht in, en dat allemoale onder oorverdovend tromgeroffeld van Willem. En Antje. Dit fanatieke hazenwieffien wil net de fluit an heur mundje zett’n um Willem, en de laatste deelnemers bie te stoan in de allesumvattende poging um as eerste te eindigen. En dan BANG. Maar nog veur dat Antje de knal heurt vlug heur fluittien al deur de lucht. ‘t Is de vroag of Antje uberhaupt zich nog iets kan herinneren, want sinds de knal kan ze niet meer rechtuut loop’n. En lult dat hazenmeissie as een kippe zonder kop.
B.a.n.g. Loek de snoek blif van schrik in de lucht hang’n. Dankoe de Koekoek dondert met zien vieftiende strontvlaai en de rest tegen de vlakte. En Koos de Krei’je, ja das altied al een fantast èwes, wil ons doen geleuv’n, met datte de knal heur’n, hie Gaart de Proeme achter een bussien riezenholt zag zitt’n met de vuurbukse. En toen zich gien moment bedacht en boav,n op Gaart is èdook’n. Nou ja ’t zal wel. Een en al paniek is ’t resultaat, logisch toch, ‘t mot oe zelf maar oaverkomm’n. As iedereen weer een bitje bie zien positiev’n is ziet ze Antje met heur vier peutjes recht oaverende en noa boaven wiezend in de nog vasse stront van de vieftiende vlaai liggen. En van heur fluittien is niks, maar dan ik niks, ok later niet, trug te vinn’n.

Koos de Krei’je kan’t niet loat’n um de boel nog een bitje arger te maak’n, en rup. Willem, oe Antje is de pieppe uut. ’t Kan niet anders of Koos hef op dat moment dat regeltje van ’t vassien in de kop èhad, “En toen heeft hij er een geschoot’n”
Maar mooi niet dus he. De stank van de strond is schienbaar toch beheurluk onmeunig èwes, want Antje kwam alweer rap bie. Zich wel afvroagend woar bin’k? En de blievende noawee’jen hep uule boav’n an al vernomm’n. Mien va hef Gaart de Proeme nog wel hevig op zien tabbert èzèt’n, maar woar ’t um ging. De Chinezen hep doar een gezegde veur: Chychahoi. En mien moe had doar wel vrede mee. Oh ja, Gattie, de zeune van Gaart de Proeme, en buut’n de tied, had een dag veur dit gebeur’n al een stuksien èschreven. ’t Schient dat zukke luu toch een zeuvende zintuug hept.

’t Gres is èheuit, ’t koor’n is binn’n.
de noajoars zunne gloord met feestluke glans
’t was feest an’t kolksien, temet ok op’t land
vrolukheid vergezelde de dansende meute
en gunds bie de linde klonk gefluit en de trom
doar drei’jen en zwaai’jen de vroluke drom
doar woelde en kroelde van alles deur hen
maar an lie’jen en starven doar dacht gien mens.