Het geestelijk kaartspel

Een Duits soldaat heel sterk en kloek
Kwam in de kerk, zonder verduiken,
In plaats van ene kerkeboek
Een gans spel kaarten te gebruiken.
Hetgeen kwam te mishagen
Aan de overheden, want
Men zag hem overdragen
Gauw van zijnen sergeant
Aan zijnen majoor.
Die soldaat werd geroepen.
Men sprak hem aan.
Over dit vreemd en stout bestaan.

Die soldaat sprak: mij wel verstaan,
Mijnheer majoor, let op mijn woorden,
Gij weet dat een arm soldaat,
Die maar per dag trekt negen oorden
En net en pront wil lopen,
Met ’t geld van zijne pré
Geen kerkeboek kan kopen.
Ik draag mijn kaarten mee
Als ik ter kerke ga.
De majoor sprak met enen,
Zeg mij met spoed
Wat ge in de kerk met kaarten doet.

Die soldaat ziende hem in nood,
Lei de kaarten op tafel open.
En heeft de kaarten, klein en groot,
Met veel aandacht eens overlopen.
Als hij wat had gekeken,
Sprak hij, mijnheer majoor
De kaarte met één teken
Die stelt mij vaste voor
Dat er is ene God,
Eén doopsel, éne kerke,
Eén Rooms geloof,
Dat mij maakt voor de dwaling doof.

De kaarte twee mij voren leidt
Dat God de Zoon heeft twee naturen,
’t Is de heilige drijvuldigheid,
Die ‘k in de kaarte drij bespeure.
De vier al zonder twisten,
Die toont mij klaar naar wens,
De vier evangelisten,
En ’t uiterste des mens:
De dood, oordeel en hel,
Ook de hemelse glorie,
Waardoor ik peis
Op de langdurige, eeuwge reis.

De kaarte vijf, die toont mij meer:
Het zijn de vijf bloedige wonden,
Die Jezus, onze Goede Heer,
Eens heeft ontvangen voor ons zonden.
De zesse naar behagen
Mij klaar te kennen geeft,
Hoe dat God op zes dagen
’t Heelal geschapen heeft.

Zo ik de waarheid zeggen mag,
Als ik beschouw de kaarte zeven,
Denk ik op de zevende dag
De Zondag ons van God gegeven.
En als ik de achtste aanschouw,
Dan valt mij in mijn zinnen
De ark of het gebouw,
Waarin dat Noach was.

De negen brengt mij in het brein,
Dat er zijn negen vreemde zonden,
Van tien melaatsen dat er zijn
Ook negen zonder dank bevonden.
De tien stelt mij voor ogen
De tien geboden straf,
Dan denk ik nog daarbij
Op de tien schrikbre plagen,
Die God eens zond
Als Farao in de zee verslond;

En de vier zotten in het spel
Stellen mij voor de lasteraren,
Die schier als duivelen uit de hel,
Rond onzen Zaligmaker waren,
Wanneer hij werd gevangen.
De vier vrouwen bekend,
Tonen mij naar verlangen,
Hoe ieder element,
Water, lucht, vuur en wind,
Mij houden in ’t leven,
’t Geen ik beken
En mijnen Schepper dankbaar ben.

De vier heren en azen schoon
Tonen mij ’t heilig kruis verheven,
Waaraan Christus, Gods enig zoon,
Zijn leven kwam ten beste geven.
Het huis dat heeft vier hoeken,
Waarvoor schrikt het hels gespuis.
De klavers door te zoeken,
Daar vind ik weer het kruis.
Als ik de pijlkens zie,
Dan peins ik op de lansie,
Waarmee gewis
Jezus’ zijde doorstoken is.

In het bezien der hertenkaart,
Beschouw ik Jezus’ vlammend herte,
Die zijne kerk bemint, bewaart,
En haar vertroost in druk en smerte.
De koekens waard bepereld,
Beschouw ik in ’t gemoed,
Hoe Jezus voor de wereld
Vergoten heeft zijn bloed,
Tot onzer zielen baat,
En te wassen van zonden,
Om ons gelijk
Te brengen in zijns Vaders rijk.

De kaarten van geheel het spel,
Tot twee en vijftig wel bekeken,
Er zijn in ’t jaar, bevat mij wel,
Juist ook twee en vijftig weken,
‘k Kan twaalf kaarten tellen,
Beschilderd grof en fijn,
Dit kan mij voren stellen
Hoe er in ’t geheel jaar zijn
Juist twaalf maanden te zaam.
Zo kan de kaart mij dienen
Voor almanak,
Voor Bijbel en kerkboek in de zak.

De majoor zeide heel voldaan:
Zo een kaartspel moet men bekronen.
Hij liet den soldaat henen gaan,
En kwam hem altijd liefde tonen,
Dus al wie ’t kaartspel eren,
Volgt dezen soldaat na,
Wilt ware deugden leren,
Laat uw boos leven na.
Dit geestelijke kaartspel
Leert ons mediteren,
Bij wijl en tijd
Hetgeen ons dient ter zaligheid.