Toen was moeders wil nog wet

Broer Joop

Het jaar was 1954, mijn oudste broer Joop kwam op visite bij ons thuis (hij woonde al jaren op zich zelf) en vertelde dood leuk aan mijn Moeder dat hij die morgen getrouwd was met Maartje. Joop en Maartje hadden intussen hun twaalf-en-een-halfjarige verloving gevierd.
Dit is geen grapje, Joop, die nu 31 was, had gedurende de oorlog bij zijn meisje Maartje op zolder ondergedoken gezeten. In die nare tijd hadden zij zich verloofd maar van trouwen was het nooit gekomen. Na de bevrijding was Joop weer gewoon thuis komen wonen en Maartje bleef in haar ouderlijk huis zoals dat in die tijd betaamde.
Toen Joop 25 was had hij schoon genoeg om nog langer achter Moeder’s pappot te zitten en huurde een appartementje ergens in Blijdorp. Moeder was daar niet erg blij mee, maar ja, de jeugd van tegenwoordig hè?

Dus nu stond hij daar te vertellen dat hij zomaar zonder dit met Moeder te bespreken getrouwd was. “Dat kan niet” riep mijn Moeder daar had je toestemming bij ons voor moeten vragen.”
“Nee, Moeder,” probeerde Joop nogal rustig uit te leggen. “Ik heb nu een leeftijd bereikt dat ik geen toestemming meer nodig heb om te trouwen.”
Om het nog al op z’n plat Rotterdams te zeggen hierna brak de pest los! Mamma was des duivels en Joop vond het na een kwartier luidkeels mopperen wel genoeg en ging maar naar zijn bruidje in Blijdorp.

Mamma huilde tranen met tuiten weken lang en bleef iedereen vragen aan wie zij dit toch wel te danken had. Eerst had ik nog al medelijden met haar, maar ja, ik was toen ook intussen al bijna 16 en vond het na een tijdje wel welletjes. Dus stopte ik mijn vingers in mijn oren en las verder in mijn boek.

Broer Anton

Een jaar later kwam ik op een middag thuis van school en vond mijn Moeder en mijn jongste broer (25) beiden nogal geagiteerd aan de tafel zitten. Nog voordat ik mijn jas had uitgetrokken en op de kapstok gehangen had liep mijn broer me bijna ondersteboven in de gang om bij de deur te komen en te verdwijnen.

Toen ik de kamer binnen kwam gooide Mamma haar theekopje om en stormde haar slaapkamer binnen terwijl ze me toeriep: “Anton heeft me net verteld dat Mary en hij trouwplannen hebben. Over 4 weken willen zij in het huwelijksbootje stappen!”
En toen gebeurde het: Gierende uithalen van snikken bracht mij kleine Moeder voort. Ik vloog haar kamer binnen en vond haar zittend op bed, het kussen stompend en de dekens van het bed trappend. Ik vroeg haar wat er toch aan de hand was. “Ik zei het toch al, je broer vertelt me net over zijn trouwplannen…!” Ik stond als met stomheid geslagen en na een minuut of zo vroeg ik voorzichtig: “Maar u had zo’n verdriet toen Joop zomaar ineens zonder iets te vragen getrouwd was. En nu komt Anton het u vertellen en nu is het ook niet goed. Wat wilt u nu eigenlijk?” Doodse stilte volgde en toen kwam de kreet die ik nooit meer zal vergeten…”Ja, maar zij MOETEN trouwen!”
Eerst drong het nog niet eens tot me door maar toen tuimelde het dubbeltje: in die dagen was dat een bijna niet te overkomen schande. Wat ging mijn Mamaatje haar vrienden en familie vertellen?

Ik denk dat men het al begrijpt: weken lang weer huilen en woede uitbarstingen over ondankbare kinderen. Zo had ze ze toch niet opgevoed? Hoe kon ze ooit weer de mensen recht in de ogen kijken, enz, enz.
Het verdriet stopte abrupt toen mijn neefje geboren werd, wat was Omaatje trots op haar kleinzoon, die natuurlijk het mooiste, het meest bijdehante en het meest bijzondere kind was dat ooit het daglicht had aanschouwd.

Emigreren

Alweer een jaar later verkondigde ik aan mijn Moeder dat ik wilde emigreren. Schamper lachend zei mijn kleine Moeder: “Dan zal je toch eerst getrouwd moeten zijn anders ga jij echt nergens naar toe.”
“O,” dacht ik bij mijzelf. “Dat zal ik wel eens even fixen!” Ik vond de vriend van mijn neef nog al een aardige vent en hij wilde ook graag emigreren. Dus ik fluisterde hem zo het een en ander in het oor en om een lang verhaal kort te maken we verloofde ons drie maanden later. Mijn vriend vroeg, zoals het hoort, toestemming aan mijn Moeder (omdat mijn Vader op zee zat) en hij kreeg zomaar zonder enige moeite toestemming. Ook al had ze enige moeite met het feit dat hij ‘aangenaaide oren’ had. “Ja, dat kon wel eens erfelijk zijn”, was
haar commentaar. In de ogen van mijn lieve Moeder waren dat belangrijke feiten.
In ieder geval een week voor de bruiloft hing de witte jurk in Moeders slaapkamer, zodat zij er ’s nachts ook nog van kon genieten. Ze had een mooi wit bijpassend bont cape-je gekocht omdat het december was en ze niet wilde dat haar dochter met een rode neus van de kou rond zou rijden en dat dit voor de hele meute te zien zou zijn. Koetsje was gehuurd en zo ook het jacquet voor mijn aanstaande met grijze hoge hoed. Ja, het zou de
dag van mijn Moeders leven worden!

Mijn Vader was thuis voor het gebeuren en had een extra weekje vrij. Ongeveer drie dagen voor de trouwdatum kreeg ik het opeens Spaans benauwd. Ik viel mijn Vader huilend in de armen en vertelde hem dat ik helemaal niet wilde trouwen. Konden we het alsjeblieft afzeggen?
Mijn Vader en ik waren zogezegd vier handen op een buik. Van hem mocht ik alles, kreeg ik alles gedaan: in een woord ik werd stront verwend door hem!
Hij droogde mijn tranen hield me stevig vast en zei toen…”Het spijt me meisje, maar dat kan je je Moeder niet aan doen. Ze heeft alles georganiseerd, ze loopt al maanden aan iedereen te vertellen over deze belangrijke, uiterst geweldige trouwpartij! Als ik je nu zou helpen, kan ik wel mijn koffers voorgoed pakken en hoef ik echt nooit meer terug te komen. Ja, en ik moet bekennen dat ik toch heel gek ben op dat eigenwijze, kleine Moedertje van jou. Dus…”

Dus… ik trouwde, dit jaar 60 jaar geleden, omdat Moeder’s wil nu eenmaal wet is.