Home / Verhalen / De schooltijd

De schooltijd

Met dank aan Eunice Bom voor het insturen van de tekst

In deze serie verhalen neemt Eunice Bom van Mijn Monumentjes ons mee naar vroeger. Zij interviewt verschillende mensen die haar vertellen over hun herinneringen uit hun jeugd.

Voor dit eerste verhaal heeft ze Kees van Baardewijk gesproken over zijn tijd op de lagere school. Zijn naam komt u wellicht bekend voor, omdat hij ook regelmatig verhalen instuurt aan SeniorPlaza met de titel ‘Blaadjes uit mijn levensboek’. Met Eunice Bom gaat hij in op zijn schooltijd. Waarschijnlijk herkenbaar voor velen!

Heeft u ook leuke of juist vervelende, spannende of grappige herinneringen aan vroeger? Iedereen heeft zijn eigen verhaal, ook dat van u is interessant voor jongere generaties, zodat ze weten hoe het er vroeger aan toe ging. Het is natuurlijk ook erg leuk voor uw kinderen/kleinkinderen om uw verhaal te kunnen lezen. Wilt u graag schrijven maar weet u niet hoe u dat aanpakt? Eunice Bom kan u helpen om uw levensverhaal op te schrijven.

Het jaar dat Kees van Baardewijk leerplichtig werd was een bijzonder jaar. In augustus 1940 begon Kees op de lagere school in Rotterdam, de stad die zo zwaar getroffen was door het bombardement in mei van dat jaar. Veel scholen lagen in puin, de overige scholen vingen de leerlingen zonder school op.

Ook de school van Kees, een school met een orthodox-christelijk programma, nam leerlingen van buiten op. Leerlingen die lang niet allemaal dezelfde levensovertuiging hadden als Kees. Dat was te merken: de opmerkingen en grappen die over het geloof gemaakt werden, brachten de kleine Kees van zijn stuk. Het was kortom echt wennen op die lagere school.

school vroeger
Schoolklas uit vroegere tijden. Foto genomen in Oude ambachten & Speelgoed Museum.

Bewaarschool
Maar één ding stond voor Kees wel vast: dit was stukken beter dan de bewaarschool, waar hij tot zijn zesde naartoe gegaan was. Want heel veel meer dan de kinderen ‘bewaren’ deden ze niet op die school… Voor leergierige Kees dus niet zo’n uitdagende plek. Bovendien werd de bewaarschool geleid door twee “een beetje truttige” juffrouwen. Als de school uitging, riepen de juffen de namen van de kinderen één voor één, om zo aan de wachtende ouders duidelijk te maken welk kind kon worden opgehaald. Helaas voor de juffen werd de bewaarschool ook bezocht door een paar kinderen met de achternaam ‘Bil’. Dat kregen de dames niet over hun lippen, ze riepen steevast: “De kinderen Biel!”

Lagere school
Kees deed 7 jaar over de lagere school. Niet omdat hij niet mee kon komen, maar als rechtstreeks gevolg van de oorlog: in november 1944 ging de school dicht. Er was niet voldoende brandstof om de school te verwarmen, de leerlingen kregen ‘vakantie’ tot het voorjaar van 1945. De achterstanden die dit opleverde waren niet meer in te halen, dus Kees bleef zitten, samen met veel andere kinderen uit zijn klas.

Straffen
Een beetje jammer was het wel dat dit nu uitgerekend bij de meester van de vierde klas was. Deze meester kon nogal hardhandig zijn. In zijn la lag een rietje dat hij regelmatig gebruikte om je te laten voelen dat je fout zat. Maar ach, Kees was inmiddels al wat gewend: de juffrouw van de eerste klas had zich gespecialiseerd in het slaan met de liniaal… “Nou ja, in die tijd kreeg je wel meer een optater”, aldus een blijmoedige Kees.

Zo ook bij zangles, gegeven door een meester die Kees zich nog goed herinnert. Om de één of andere wonderlijke reden kregen de jongens uit de klas zangles op het uur dat de meisjes handwerkten. De zangmeester begeleidde op de viool. Maar ja, zingen met jongens… dat ging natuurlijk lang niet altijd zoals gewenst. Geen probleem voor de meester: de strijkstok was ook geschikt om de jongens in het gareel te houden.

Klappen kreeg Kees ook eens uit onverwachte hoek. Toen hij op het schoolplein een meisje uit zijn klas iets lelijks toevoegde, werkte ze hem tegen de grond en sloeg erop los. Door een meisje overwonnen worden, dat was niet echt een heldendaad…

Gelukkig waren er ook leukere momenten op het schoolplein: de kinderen speelden ‘diefje met verlos’, ‘slierten’ en ‘bok, bok, bok, hoeveel horens heb ik op mijn kop?’ Heerlijke spelletjes waar Kees graag aan meedeed!

Taal
Van alles wat Kees op school leerde, was het lezen en schrijven toch wel het allermooiste. Die begintijd in de eerste klas, toen hij in snel tempo leerde lezen! Vanaf dat hij het kon, las Kees alles wat los en vast zat: van het etiket op het potje pindakaas tot de dikste boeken, heerlijk vond hij het!

Gym
Gym was minder favoriet. De bejaarde meester, die zelf niets meer voor kon doen, liet je soms helemaal omhoog klimmen in het wandrek, niks voor de angstige Kees.

MULO
De overgang naar de middelbare school, de MULO, kostte Kees weer een half jaar. Dit had te maken met de zogenaamde ‘maart-scholen’ en ‘september-scholen’: op de ene school liep het schooljaar van maart tot maart en op de andere van september tot september. De MULO waar Kees’ ouders voor kozen sloot daarin niet aan op de lagere school, waardoor de zesde klas voor Kees anderhalf jaar duurde.

“Ik was veel liever thuis, want ach, school was wel leuk, maar het nam zoveel van je vrije tijd in beslag!” Hoewel Kees deze mening was toegedaan, heeft hij na de lagere school toch nog heel wat opleidingen gedaan. Maar dat is iets voor een andere keer…



Dit is deel 1 uit een serie interviews van Eunice Bom van Mijn Monumentjes, waarin ze met iemand terugkijkt naar vroeger. Deel 2 gaat over Sinterklaas.

We gebruiken cookies om er zeker van te zijn dat u onze website zo goed mogelijk beleeft. Als u deze website blijft gebruiken gaan we ervan uit dat u dat goed vindt. Meer informatie

Wij gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze website voor de bezoeker beter werkt. Daarnaast gebruiken wij o.a. cookies voor onze webstatistieken.

Sluiten