Wist u dat sterke voetspieren kunnen helpen om vallen te voorkomen? Nieuw onderzoek laat zien dat juist de spieren in uw voetzolen zorgen voor meer stabiliteit en zelfvertrouwen bij het lopen.

Ouderen kunnen hun kans op vallen verkleinen door de spieren in hun voetzolen te trainen, blijkt uit het promotieonderzoek van Lydia Willemse, docent-onderzoeker bij Fontys Hogeschool, die in december 2025 aan Tilburg University en KU Leuven promoveert. Vallen is een groot en groeiend probleem onder ouderen. Door de vergrijzing en het toenemen van chronische aandoeningen stijgt het valrisico. Een val kan ernstige gevolgen hebben, zoals botbreuken of het verlies van zelfstandigheid. Goede valpreventie is daarom belangrijker dan ooit.

Kleine spieren met een groot effect
Beweegprogramma’s voor ouderen richten zich meestal op de grote spiergroepen, zoals benen en romp. De kleine voetspieren, die zich in de voetzool bevinden, krijgen zelden aandacht. Toch spelen juist deze spieren een belangrijke rol bij het behouden van evenwicht en stabiliteit tijdens het lopen en staan.

In haar onderzoek keek Willemse naar de trainbaarheid van deze korte voetspieren en naar hun invloed op het looppatroon en het evenwicht van oudere volwassenen.

Van meten tot oefenen
Het onderzoek begon met het aantonen dat de voetspieren betrouwbaar kunnen worden gemeten met een draagbaar echoapparaat. Vervolgens onderzocht Willemse welke oefeningen de voetspieren het meest activeren. Functionele oefeningen, zoals op de tenen staan of op blote voeten lopen, bleken minstens zo effectief als specifieke voetoefeningen zoals het spreiden van de tenen.

Daarna volgde een trainingsprogramma van twaalf weken bij zelfstandig wonende ouderen met een verhoogd valrisico. Deelnemers oefenden vijf keer per week thuis, waarvan één keer per week onder begeleiding van een trainer.

Meer vertrouwen, minder angst
Na afloop waren de voetspieren van de deelnemers sterker en iets groter geworden. Ze voelden zich zekerder op de been en maakten zich minder zorgen om te vallen. Hoewel er in het laboratorium geen grote veranderingen in balans of loopsnelheid werden gemeten, merkten veel deelnemers dat ze zich in het dagelijks leven stabieler voelden.

Willemse vertelt: “Het mooiste vond ik dat mensen aangaven dat ze weer meer durfden te bewegen zonder angst om te vallen. Dat is precies wat we willen bereiken: ouderen helpen om actief en zelfstandig te blijven.”

Nieuwe kansen voor valpreventie
De resultaten laten zien dat gerichte training van de voetspieren een waardevolle aanvulling kan zijn op bestaande beweegprogramma’s voor ouderen. Vooral mensen die onzeker zijn of bang om te vallen, kunnen er baat bij hebben. In toekomstig onderzoek moet blijken of deze trainingen daadwerkelijk leiden tot minder valincidenten.

Meer informatie
Bekijk hier een video over het onderzoek:

De wetenschappelijke artikelen van het onderzoek zijn te lezen via deze link.