Vroeger tevreden

Wat waren de mensen toch tevreden vroeger.
Braaf en tevreden, met weinig content.
Zólang is het nog niet geleden,
hard werken en bidden, totaal niet verwend.
Met roggebrood en wat patasie,
soms een ei, of een eindje worst.
We kenden geen kroepoek of nasi.
We dronken gewoon water tegen de dorst.
En boer of burger, arm of rijk,
de tafel was zowat gelijk.
Ik zal er niet naar laten ‘roaien’
een stukske zult, spek en uitgebakken ‘koaien’.

De winkel van de kruidenier,
vol met grutterswaren toen;
verkocht natuurlijk ook kaas,
flanel, sajet en breikatoen.
Maar zeker kaas, belegen, jong of oud,
lag hij te pronken tussen de suiker,
de koffie, thee en zout.
Er was toen nog geen Dänisch blue,
geen roquefort of brie,
geen Camembert al dè gedoe.
Hoe het allemaal heet dè weet ik nie.
Geen Boursin, geen Paturain,
geen Rambol, of Caprice de Dieux,
geen peperkaas, geen zachte lekkere cremeux,
die past bij al die goede wijnen.
Neen, kaas… gewone kaas,
en ook nog wat komijne.
De rest dè kunde ‘roaien’:
een stukske zult, spek en uitgebakken ‘koaien’.

De bakker met zijn goei sortering
verkocht het lekkere verse brood;
en ieder kocht al naar zijn nering,
witte mik of hartjesbrood.
Ook waren er soms wel bestellen,
piestelekes en beschuit.
Krentebollen met de kermis,
maar dan was de pret toch uit.
Er was geen maanzaadbrood of sesam,
geen ‘Malsovit’ of ‘tourkistan’;
van stokbrook, met of zonder uiten,
wisten we helemaal niets van.
Geen extra ‘zemelbrood’ of ‘Hauser’,
die namen kenden we nog niet.
Maar met een lekker ‘Franske’ waren wij een hele piet.
Want, we werden allemaal groot,
van gewone mik of roggebrood.
Roggebrood dè kunde wel ‘roaien’:
een stukske zult, spek en uitgebakken ‘koaien’.

Overvloed is het nu bij de slager,
en alle ruimschoots neergezet,
op de glazen kijk, en wijsvitrine
voor fondue ofwel gourmet.
Salades, groene, gele, rode, met of zonder paprika.
Wat te kiezen? Het valt niet mee,
tussen allerhande soorten heerlijke paté.
Kerrie, knoflook of shaslicks.
Wij aten spek, worst, gehakt en anders niks.
Soms werd heel geurig wél gegeten,
gebraden in zijn eigen vet,
een heerlijke malse feestrollade,
die sudderend op tafel werd gezet.
Toen sprak men nog niet van ‘luister slager’,
niks geen vet hoor, alleen maar mager…
men zag het varken open hangen…
de worst en het spek aan nikkelen stangen.
Voor de rest was de winkel kaal en koud,
alleen de grote kappost vol groeven van proper hout.
Een marmeren toonbank,
een laaike mi centen.
Niet te veul dè kunde wel ‘roaien’, het was niet zo duur,
dè stukske zult, spek en uitgebakken ‘koaien’.

Bekijk nou eens de groenteboer,
’t is één boutique exotisch fruit.
Vroeger stond er een houten kistje met groente;
voor in de winkel en achter de ruit.
Wie kende vroeger mango en kiwi,
courgette of broccoli, avocado en tauge?
Met spruitjes, knol en bloemkool waren we tevree.
We aten afgevallen Juttepeerkes, appeltjes of een verse noot;
maar de aardbeien, vond ik, waren veel lekkerder en eens zo groot.
Radijs en sla, heel vroeg in het voorjaar,
wat was dat toch een lentefeest.
Het duurde hoogstens tot eind mei;
de sla was dan doorgeschoten, de spinazietijd voorbij.
In de zomer nog volop boontjes, lange dikke, groot of klein;
alles ging dan voor de winter, in hoge potten met azijn.
Maar knollen, wortelen en kool,
die waren er altijd meer dan zat;
dus aten wij dan de hele winter
verse zuurkool uit het vat.
Een droog appeltje en een noot,
ramanas met roggebrood, goed vur ’t verkoud
dè kunde wel ‘roaien’…
en ‘n stukske zult, spek en uitgebakken ‘koaien’.

Er zijn ook grote winkels nu met bloemen,
maar wanneer ik al die planten zo verschillend, daar zie staan,
echt te veel om op te noemen,
peins ik: waar komen die toch weer vandaan?
Vroeger was de aronskelk en lelie toch zo mooi,
en een hortensia of een geranium, meizoentjes
en boterbloemen waren echte lentetooi.
In de zomer geurde alles naar de theebloem en seringen,
klaprozen, asters, dahlia’s, doodeenvoudige lieve dingen.
Voor de ramen stond de clivia achter de bevroren ruiten.
De bloemen stonden óp het raam, want binnen was het even koud als buiten.
Toen was er geen verwarming,
centraal door heel het huis.
Alleen het woonvertrek was warm,
warm en gezellig door de platte buis.
Ook was er nergens een tv,
maar met de distributieradio
was iedereen tevree.
Zo hadden we toch nog altijd pret
en ’s avonds gingen we vroeg naar bed;
’s morgens vroeg eruit, dè kunde wel ‘roaien’,
koffie, ‘n stukske zult, spek en uitgebakken ‘koaien’.

Zie ik kleding van de kinderen,
vooral van de kleintjes, die lieve rakkers,
denk, zonder jaloezie, wat waren wij toch stakkers,
wij hadden geen warme nylon jacken,
geheel gevoerd met heerlijk bont.
geen wollen panty’s, spijkerbroeken,
of bodywarmers tot de grond;
geen poncho, laarzen, shirt of short,
wij droegen japonnekes en koudkes,
meestal was alles nog veel te kort.
De jongens in de kinderleeftijd,
altijd toch maar die knietjes bloot;
met een grote cape en een paar klompkes
werden wij eentonig groot.
Al was het met Allerheiligen nog zo warm,
Ons mantelkraagje was van bont,
En al vroor het met Pasen dat het kraakte,
’t was het mooiste strooiehoedje dè het mooiste stond.
Wat het beste smaakte dè kunde wel ‘roaien’,
een stukske zult, spek en uitgebakken ‘koaien’.

De kinderen vandaag, wat een genot voor allen.
Hebben rolschaatsen, gaan surfen, tennissen en volleyballen.
Hun speelgoed is gemechaniseerd;
Heeft namen als Fisher-Price en Fabuland.
Zij ontleden de mens met Dr. Bibber in de hand.
En alles is perfect geprogrammeerd;
De babys nog maar net geboren,
hebben al beesten, met korte en lange oren.
Wij hadden kleurkrijt dat niet dekte,
Nu geven viltstiften schitterende kleureffecten.
Ze spelen uren op de grond,
met babyspullen, legoblokken, wat vroeger niet bestond.
Wij hadden twaalf blokken in een doosje,
altijd weer… Roodkapje en Doornroosje.
Nu zijn de poppen levensecht,
maar toch, meen ik, en oprecht,
wij hadden plezier en altijd lol,
met ons springtouw en houten tol.
Een babypop, vol butsen in de hand,
we tekenden ons poppenhuis in het zand.
Geen echte voetbalschoenen, of hoekeysticks,
een paar klompkes… met een kapotte riem!
Een zakske vale knikkers en anders niks.
Ene mulder in een dooske, een leeg luciferdooske.
Ene boterham mi suiker
dè kunde wel ‘roaien’,
un stukske zult, spek en uitgebakken ‘koaien’.

Ook was er vroeger geen vakantie.
Wel voor het kind, een zomer lang.
Iedereen kent nu andere landen,
ongeacht van welke rang.
Men vliegt, men reist, per bus,
de boot, of met de trein.
Naar Libië of Israël,
naar Zwitserland of op de Rijn.
Men kan de hele wereld rond,
naar bergen, sneeuw of zon.
Vroeger bleven de mensen thuis,
gewoon, omdat het niet anders kon.
Wij eten grenouilles en paella,
forellen, oesters, coq au vin,
wij kennen nog veel meer gerechten,
vroeger alleen het onvervalste echte.
De melk was er niet in flessen,
die heette römme, en werd los verkocht,
per liter gemeten uit de hand,
moest dan gekookt, altijd erover of aangebrand.
Ook geen patisserieën, vol slagroomgebak of vlaaien,
neen… een koekske en een speculatieman,
‘n stukske zult, spek en uitgebakken ‘koaien’.

Ja, de mensen waren vroeger tevreden.
braaf en tevreden, met weinig content.
We kochten wat drop, sep of zoethout,
en twee grote brokken voor een cent.
We zaten uren in de kerk op ons knieën,
we hoorden niet van therapieën.
En sexboeken… o, nee, nooit van gehoord of gezien
Wel de engelbewaarder, en het zonneland.
Die lazen wij zo vaak wij konden.
De katholieke illustratie werd mooi ingebonden.
Wij hadden niet allen een auto, scooter of zoiets,
we liepen allemaal kilometers te voet,
en echt, het is beslist geen leugen,
per gezin was éne ouwe fiets, een handkar en een kreuge.
Nu moeten we dan een stapje terug,
en alles komt in rep en roer.
Opstand hier en rellen daar,
denk toch is hoe dat het vroeger waar.
Toen waren de mensen gelaten en tevreden,
met een bedstee en ene stenen vloer,
een tafel en ene biezen stoel,
een kruiske op de kast met ‘loaien’,
‘n stukske zult, spek en uitgebakken ‘koaien’.