Jaren 60 en 70

De films van de jaren zeventig

In 1970 huilt menigeen mee met de hoofdpersonen (Ryan O’Neil en Ali McGraw) in de film: “Love Story“.

“The French Connection” (1971) van regisseur W. Friedkin, met Gene Hackman in de hoofdrol wordt een groot succes.

Marlon Brando, Al Pacino en Robert Duvall maken van “The Godfather” (1972), geregisseerd door Francis Ford Coppola een kassucces. “Godfather 2” (1974) evenaarde het succes van de eerste film.

We griezelen bij het zien van The Exorcist, (1973) ook geregisseerd door W. Friedkin. Het meisje Regan (gespeeld door Linda Blair) is bezeten door de duivel, ziet er afzichtelijk uit, en draait al gorgelend haar hoofd 180 graden om. Nog steeds een van de griezeligste horror-scènes.

“Jaws“, de zomer van de witte haai, naar een boek van Peter Benchley, trekt volle zalen in 1974. Geregisseerd door Steven Spielberg.

Een grote witte haai zaait paniek in een badplaats en de jacht wordt geopend om hem te vangen. Een spannende film met Roy Scheider in de hoofdrol.

Robert de Niro en Jodie Foster zijn de hoofdrolspelers in de film “Taxi Driver“. (1976) Het verhaal gaat over een aan slapeloosheid lijdende Vietnamveteraan die steeds gewelddadiger reageert op de morele verpaupering om hem heen.

“Close encounters of the third kind” (1977) onder regie van Steven Spielberg werd ook een groot succes. Sylvester Stallone maakt het boksen weer populair door zijn rol in de film “Rocky” (1978), regie John G. Avildsen. Rocky traint zich een weg naar het ultieme titelgevecht. Er zouden nog vele Rocky-films volgen.

Een ander razend populair filmgenre uit de jaren zestig en zeventig was de Western, populair de cowboyfilm genoemd

De Italiaanse versie van de Amerikaanse western werd gecreëerd door Sergio Leone en ‘spaghetti-western’ genoemd. Zijn helden zijn weinig fijnbesnaarde cowboys, gedreven door wraak en winstbejag. Overdrijving is een belangrijk stijlenkenmerk, met name in het grimmige geweld, de macabere atmosfeer en de dramatische nadruk van de muziek. Een paar van zijn bekendste films:

“A fistful of dollars” (1964), “For a few dollars more” (1965), “The good, the bad and the ugly” (1966). Met het meesterwerk, “Once upon a time in the west” (1969), tilde hij dit genre naar een hoger plan. Mede door deze film werd Serge Leone een van de meest gevierde regisseurs aller tijden.

Met sterren als Claudia Cardinale, Charles Bronson en Henry Fonda en de onvergetelijke muziek van Ennio Morricone kon het bioscooppubliek er eind jaren zestig geen genoeg van krijgen. Clint Eastwood groeide in dit genre uit tot een grote ster. Later werd hij als regisseur net zo succesvol als acteur. “The Professionals“, geregisseerd door Richard Brooks, (1966) met o.a. Claudia Cardinale, Lee Marvin en Burt Lancaster werd een klassieker in dit genre.

James Bond

The name is Bond, James Bond

Geheim agent 007, een creatie van de Britse schrijver Ian Fleming. De spectaculaire films werden razend populair. James Bond werd een van de grootste filmhelden aller tijden.

De Schotse filmacteur Sean Connery (voor velen de enige echte James Bond), speelde zes maal voor geheim agent 007. “Dr. No” (1962),  “From Russia, with Love” (1963), “Goldfinger” (1964), “Thunderball” (1965), “You only live twice” (1967) en “Diamonds are forever“. (1971) Zijn magische sensuele uitstraling deed vele vrouwenharten sneller kloppen. In 1983 keerde hij nog eenmaal terug als James Bond in “Never say never again“.

Roger Moore werd zijn opvolger als vertolker van geheim agent 007. Door zijn totaal andere interpretatie van de rol viel hij in de smaak bij het publiek. Een charmant en beminnelijk man, de twinkeling in zijn ogen maakte hem voor veel vrouwen onweerstaanbaar.  Roger Moore speelde Bond in o.a “Live and let die” (1973), “The man with the golden gun” (1974), “The spy who loved me” (1977), “Moonraker” (1979), “For your eyes only” (1981), “Octopussy” (1983) en “A view to a kill” (1985).

Desmond Llewelyn werd onsterfelijk als Q. Deze koning van de technische snufjes speelde maar liefst in 17 James Bond films. Hij werd een onlosmakelijk deel van de 007 mythe. Hij voorzag geheim agent 007 van de broodnodige spionnen- en hulpmiddelen om de vijand op listige wijze te kunnen verslaan. Desmond Llewelyn, kwam in 1999 bij een auto-ongeluk om het leven, 85 jaar oud.

In de boeken van Ian Fleming maakte de schrijver alleen in “Casino Royale” gewag van de Q Branch als speciale afdeling. Ook de latere Bondfilms met o.a. Timothy Dalton in “The living daylights” (1987) en “Licence to kill” (1989) werden een groot succes. Na een lange Bondloze periode werd Pierce Brosnan zijn opvolger in “Golden Eye” (1995).

In 1967 speelde David Niven in “Casino Royale” voor een Bond op leeftijd en George Lazenby verving Sean Connery in 1970 in “On her Majesty’s secret service“.

De films worden nu nog regelmatig op televisie uitgezonden en blijven een groot publiek boeien. De kracht en de formule is van alle tijden. Spanning, actie en mooie vrouwen. 

Succesvolle buitenlandse regisseurs

De populariteit van Hitchcock is mede gebaseerd op de zeer persoonlijke stijl van zijn films. Daarin zijn technisch vakmanschap, originele vertelkunst, spanning en vaak bizarre humor gemengd tot een uiterst succesvolle formule. In het oproepen van spanning is Hitchcock een onovertroffen meester die met zijn films in staat was de mensen de stuipen op het lijf te jagen.

Stanley Kubrick (geb.1928-1999), Amerikaans filmregisseur, schrijver en producent. Kubrick heeft een aantal films op zijn naam staan die als klassiekers of mijlpalen in de filmgeschiedenis worden beschouwd.

Zijn tweede film “Paths of Glory” (1957), werd door diverse studio’s afgewezen tot actie-ster Kirk Douglas zijn handtekening zette. De film wordt nu als een van de beste oorlogsfilms ooit gemaakt beschouwd. De verfilming van Nabokov’s roman “Lolita” (1962),  werd geteisterd door censuurproblemen.

Andere films o.a. “Dr Strangelove“, “A space Odyssey” (1968) en “A clockwork orange” (1971), een uiterst gewelddadige film en zeer omstreden. Alle drie de films hebben Kubricks pessimisme ten opzichte van een maatschappij die verzand in bureaucratische machtstructuren. Als het kan worden bedacht en geschreven, kan het worden gefilmd was zijn credo. Kubrick overleed in 1999 op zeventigjarige leeftijd. Zijn laatste film, “Eyes wide shut“, is na zijn dood in première gegaan.

Francis Ford Coppola (geb.1939), Amerikaans filmregisseur, scenarioschrijver en producent.  Hij muntte uit door een persoonlijke visie en technische perfectie, zoals “Apocalypse now” (1979) en “One from the heart” (1982) Zijn eerste bekende film was “You’re a big boy now” (1966). Groot commercieel succes had hij met “The godfather 1 en 2”. Als scenarioschrijver wekte Coppola mee aan “Patton” (1970) en “The great Gatsby” (1974). In 1974 wint hij de gouden Palm in Cannes voor “The Conversation” in 1979 voor “Apocalypse now”.

Rainer Werner Fassbinder (1946-1982). Deze West-Duitse filmregisseur richtte in 1969 te München een antitheatergroep op. Maakte naast theater-en tv-produktie in hoog tempo films die in een intens-melodramatische vorm waren gegoten.

De films gaven vaak een kritische kijk op het naoorlogse Duitsland zoals “Katzelmacher” (1969),  “Die bittere tranen der Petra von Kant” (1972), “Alle Turken heten Ali” (1974) en “Die Ehe der Maria Braun” (1979).

Steven Spielberg (geb.1947) trok de aandacht met de sinistere tv-film “Duel” (1969) en met “The Sugarland express” (1973). Een gemeenschappelijk thema in vrijwel alle films van Spielberg is de verbazing waarmee kinderen de wereld van de volwassenen bezien. “Raiders of the lost ark” (1979) werd een kaskraker. De grootste artistieke erkenning kreeg Spielberg voor zijn zwart-wit film over de episode uit de jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog, “Schindlers List” (1994).

Don Siegel. (1912-1991). Siegel volgde een klassieke theateropleiding en werkte aanvankelijk als acteur. In 1964 debuteerde hij als regisseur met de film, “The Verdict“, maar had het jaar daarvoor al twee Oscars gewonnen met de korte films “Star in the night” en Hitler Lives. Siegel werd vooral bekend door actiefilms vol spanning en geweld zoals  “The invasion of the body snatchers” (1956), “The killers” (1964), “Coogan’s bluff” (1968), “Dirty Harry”  (1971), “The shootist” (1976) en “Escape from Alcatraz” (1979). Vaak figureerden daarin mensen, zoals zijn favoriete acteur Clint Eastwood, die het moesten opnemen tegen een slechte en gewelddadige omgeving die een hekel had aan solisten.

Blake Edwards (geb. 1922), regisseerde voornamelijk humoristische films (getrouwd met Julie Andrews). Bekende films: “Operation Petticoat” (1959), “Breakfast at Tiffany’s” ( 1961), “The Great Race” (1966) en zijn Pink panther-films.

Roger Vadim (1928-2000), wordt wel de schepper van idolen genoemd. Zijn films zweefde tussen het pornografische en het pretentieuze. In 1956 maakte hij een sensationeel debuut door, Brigitte Bardot (zijn eerste vrouw) in de film “En God schiep de vrouw“, naakt op het doek te brengen. De gedurfde erotische film werd een doorslaand kassucces, vooral in Amerika.  De film zorgde voor een doorbraak en opende nieuwe wegen voor jonge filmers. Vadim was een technisch vakman, met een speciaal oog voor decoratieve elegantie en weelderige beelden, maar naar inhoud bleef zijn werk vaak oppervlakkig en miste het de verhalende kracht. Jane Fonda speelde de hoofdrol in “Barbarella” (1969), een andere beroemde film van Vadim, het werd haar doorbraak. Roger Vadim stond aan de wieg van de Nouvelle Vague in Frankrijk.

Beroemde sekssymbolen

Marlene Dietrich maakte op vele mannen een onvergetelijke indruk. Haar aangeboren élégance gaf aan haar verschijning een extra dimensie.

Monroe werd tot een mythe van seks en glamour gemaakt. Ze had talloze spraakmakende verhoudingen. In 1962 overleed Marilyn Monroe aan een overdosis slaappillen.

Sophia Loren (geb.1934). Deze Italiaanse filmactrice werkte veel samen met regisseur Vittorio de Sicca en acteur Marcello Mastroianni. Onder de leiding van haar man Carlo Ponti groeide ze uit tot een gewaardeerd filmster.

Ursula Andress (geb.1936), werd in 1962 uitgeroepen tot de nieuwe seksgodin nadat zij in de eerste Bond-film “Dr. No” in een minuscuul badpak uit de zee was verrezen.

Raquel Welch (geb.1940). Deze Amerikaanse actrice van Boliviaanse afkomst werd na het winnen van een schoonheidswedstrijd door Hollywood in de jaren zestig en zeventig als seksbom gelanceerd.

Catharina Deneuve (geb. 1943). De onderhuidse onstuimigheid, de trage oogopslag en haar schoonheid maakte haar tot een sekssymbool. Een veel bewonderd, talentvol Frans actrice met een gracieuze charme. Ze is bekend geworden met films die het beeld van een zwoele maar ongenaakbare vrouw bevestigen o.a “Le Belle de Jour” (1968).

Mannen die vrouwenharten sneller lieten kloppen

Marcello Mastroainni (1923-1996), was een man die prachtige karakterrollen kon neerzetten op het witte doek. Hij werd de personificatie van de Italiaanse man als romantisch idool en charmant-verstrooide zwakkeling. Zijn uitstraling was haast magisch en vrouwen vielen als een blok voor hem.

Paul Newman, (geb.1925), staalharde grijsblauwe ogen, groeide in korte tijd uit tot een ster van allure. In 1958 schitterde hij naast Liz Tylor in “A cat on a hot tin Roof“.  Zijn rol in de film “The long hot summer” (1958) staat bij  vele vrouwen in het geheugen gegrift.

Op 26 september 2008 is Paul Newman, in de leeftijd van 83 jaar overleden aan de gevolgen van longkanker. De acteur laat zijn vrouw Joanne en hun drie dochters na.

Richard Burton (1925-1984), Brits, uit Wales afkomstig toneel- en filmacteur, was tweemaal gehuwd met Liz Tylor, met wie hij o.a. speelde in “Cleopatra” (1963).

Van zijn stem ging een bepaalde magie uit. Deze is ook te horen op “War of the Worlds“, een musical van Jeff Wayne. Met zijn zeer aparte uitstraling wist hij vele vrouwen te bekoren.

Jean Paul Belmondo (geb.1933), Frans filmacteur. Werd bekend uit vele avonturenfilms met door hem zelf gespeelde halsbrekende scènes.  De combinatie charmant en verlegen maakte hem geliefd bij vrouwen.

Alain Delon (geb.1935). Frans filmacteur die veel rollen in actie- en politiefilms speelde, maar ook regelmatig werkte  voor regisseur Luchino Visconti. Een mooie jongen die bij vrouwen in de smaak viel.

Clint Eastwood. (geb.1930), Amerikaans filmacteur, filmregisseur en producent. Populair door de tv-serie “Rawhide“. In de vele cowboyfilms waarin hij speelde blonk hij uit door zijn aparte uitstraling. Zwijgzaam, de ogen en lippen toegeknepen straalt hij eenzaamheid uit die vanaf zijn eerste rollen bij hem horen als zijn hoed en laarzen. Vrouwen vonden hem het einde. Toen hij later andere rollen ging spelen bleef hij dezelfde uitstraling houden. Clint Eastwood  groeide uit tot een grote ster.

Marlon Brando, (1924-2004) maakte al aan het begin van zijn loopbaan grote indruk door zijn naturalistisch spel en zijn krachtdadige uitstraling. Een glansrol in “Mutiny on the Bounthy” (1962). Een mengeling van kracht, nonchalance en charme maakte hem aantrekkelijk voor vele vrouwen.

Er was genoeg te genieten op filmgebied in de jaren zestig en zeventig, baanbrekende regisseurs en taboe-doorbrekende films lokten steeds meer mensen naar de bioscoop. Men wilde alles zien en over alles mee kunnen praten. Het aanbod was groot en soms moest men de ene film laten schieten om de andere te kunnen zien.

De jeugd trok na de film de stad in om onder het genot van een biertje of wat sterkers de voor en tegens van een bepaalde film onder de loep  te nemen. Vaak werd thuis de discussie voortgezet met de ouders,  vooral over wat wel en niet kon in een film. Toen in het begin van de jaren zeventig de Filmkeuring werd afgeschaft was niet iedereen daar even blij mee, maar net als voor de Televisie, gold ook hiervoor, als het je niet aanstaat dan kijk je niet !

Ga terug naar het overzicht Jaren 60 en 70

Ga terug naar de vorige pagina van dit hoofdstuk (Films, filmsterren en regisseurs)