15. Literatuur uit de jaren 80



boek stapel
boekenwurm
boek

Nederlandse literatuur

In de jaren 80 is het opvallend dat een groot aantal Vlaamse schrijvers in Nederland steeds populairder werd. Veel van deze schrijvers schreven psychologische romans. Vlaamse literatuur is literatuur uit Vlaanderen en als dusdanig onderdeel van de Nederlandse literatuur.

In de jaren tachtig hoefden schrijvers geen taboes meer te doorbreken, maar die waren er nog wel en zouden later aan bod komen. In de jaren zeventig was er al een groot aantal vrouwelijke schrijfsters actief en in de jaren tachtig zet deze trend zich door met onder andere publicaties van: Tessa de Loo, Renate Dorrestein met de romans ‘Buitenstaanders’, 1983 en ’Het perpetuum mobile van de liefde’ 1988 en Margriet de Moor, ‘Eerst grijs dan wit dan blauw’.

Ook verschijnen in de jaren tachtig literaire vrouwentijdschriften zoals ‘Lust en Gratie’ 1983, een ‘Lesbisch cultureel tijdschrift’ zoals de ondertitel luidde. Lust en Gratie was een driemaandelijks tijdschrift waarin aandacht werd besteed aan visuele kunst, literatuur en polemiek (openlijk gevoerde pennenstrijd). Het blad werd in 1983 onder andere door Carla Brunött opgericht. In 2001 verscheen het laatste nummer.

Nederlandstalige auteurs

Het is ondoenlijk om alle schrijvers hier te noemen, dus is dit een selectie van het totale Nederlandstalige schrijversaanbod uit de jaren tachtig. Het is elke keer weer een feest om nieuwe schrijvers te ontdekken en hun boeken te lezen. De schrijfsters van de Tweede Feministische golf verraste ons door hun mooie romans. De held van de jeugd in de jaren 80 was Tim Krabbé, dat hij ook nog een kei was in schaken vonden ze echt gaaf!

Kristien Hemmerechts (27 augustus 1955)

Kristien (officieel Christien) Hemmerechts (27 augustus 1955) is een Vlaamse schrijfster. Ze debuteerde in 1987 met de roman Een zuil van zout, waarvan het manuscript een jaar daarvoor was bekroond met de Driejaarlijkse Prijs voor het Proza van de Provincie Brabant. Sindsdien publiceerde ze meer dan twintig romans, verhalenbundels en essays. Het meest opvallende thema [...]

Monika van Paemel (4 mei 1945)

Monika van Paemel (4 mei 1945) is een Vlaamse schrijfster van autobiografisch getinte romans. Ze groeide op bij pleegouders en zat op kostschool in Turnhout. Haar geboortestreek is op vaak aanwezig in haar werk. En hoewel ze de oorlog niet meemaakte, is haar oeuvre doorspekt met beelden uit de oorlog. Van Paemel debuteerde in 1969 [...]

Renate Dorrestein (25 januari 1954 – 4 mei 2018)

Renate Dorrestein (25 januari 1954 - 4 mei 2018) was schrijfster en journaliste. Ze neemt een unieke positie in binnen de Nederlandse letteren. Haar romans werden genomineerd voor vele prijzen, waaronder de Libris Literatuur Prijs, AKO Literatuur Prijs, Trouw/NS Publieksprijs, de Gouden Strop en The International IMPAC Dublin Literary Award. Haar werk werd bekroond met [...]

Tessa de Loo (15 oktober 1946)

De Nederlandse schrijfster Johanna Martina (Tineke) Duyvené de Wit (15 oktober 1946) gebruikt als pseudoniem Tessa de Loo. Ze groeide op in Oss en studeerde Nederlands in Utrecht. Ze hield van tekenen, lezen en schilderen. In 1983 debuteerde zij in het literaire tijdschrift ‘Maatstaf’ met het prachtige verhaal Muziekles. In Pieterburen in Groningen ontstaan de [...]

Margriet de Moor (21 november 1941)

Margriet de Moor begon ooit als pianiste (Koninklijk Conservatorium voor Muziek in Den Haag), gaf later ook pianoles, maar ze is vooral auteur van verhalen, romans en essays. Ze debuteerde in 1988 met de verhalenbundel Op de rug gezien. Daarna volgden onder meer de succesvolle romans Eerst grijs dan wit dan blauw (bekroond met de [...]

Yvonne Keuls (17 december 1931)

Yvonne Keuls werd geboren in Nederlands-Indië en kwam op zevenjarige leeftijd naar Nederland. Zij schrijft met warmte, humor en realiteitszin en heeft met haar persoonlijk getinte en ontwapende werk een groot publiek aan zich weten te binden. Veel van haar boeken kregen een prijs en behoren tot de klassiekers van de Nederlandse literatuur. In De [...]

Hugo Claus (5 april 1929 – 19 maart 2008)

Hugo Claus was een Vlaamse dichter, schrijver, kunstschilder en filmmaker. Claus was de meest bekroonde auteur op het gebied van de Nederlandse taal. Het verdriet van België (1983) is zijn bekendste boek, waarin de kostschool (hij zat zelf ook een tijd op een kostschool) wordt beschreven als plek van ressentimenten en trauma’s, waaruit de jonge [...]

Joost Zwagerman (18 november 1963 – 8 september 2015)

Zwagerman, schrijver en dichter, debuteerde in 1986 met de roman De houdgreep, die door Carel Peeters in Vrij Nederland werd bestempeld als ‘het meest belovende debuut sinds jaren’. Zijn doorbraak naar een breed publiek kwam met de roman Gimmick! (1989). In 1996 werd deze voor het theater bewerkt door Theatergroep De Kwekerij. Het boek geeft [...]

Leon de Winter (24 februari 1954)

Leon de Winter is een Nederlandse schrijver, columnist en filmproducent. Leon de Winter ging midden jaren zeventig naar de filmacademie in Amsterdam. Hij maakte zijn literaire debuut in 1976 met de verhalenbundel Over de leegte in de wereld. Voor zijn romandebuut De (ver)wording van de jonge Dürer (1978) ontving hij de Reina Prinsen Geerligsprijs. Andere door hem [...]

Boudewijn Büch (14 december 1948- 23 november 2002)

Boudewijn Büch was een Nederlandse dichter, schrijver en televisiepresentator. De kleine blonde dood was zonder twijfel Büchs succesvolste werk. Sinds het uitkomen van het boek in 1985 zijn er van het boek meer dan dertig drukken verschenen. De roman werd ook verfilmd, in 1993 door Jean van de Velde. Ook zijn hilarische roman over het [...]

Tim Krabbé (13 april 1943)

Tim Krabbé werd geboren in Amsterdam in het midden van de Tweede Wereldoorlog. Hij groeide op in een artistiek gezin. In 1960 deed hij eindexamen HBS-B aan het Spinoza Lyceum en studeerde vervolgens psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Van 1967 tot 1972 behoorde hij tot de beste twintig schakers van Nederland en componeerde hij [...]

Adriaan van Dis (16 december 1946)

Adriaan van Dis is een Nederlandse auteur, journalist en televisiepresentator. Adriaan van Dis heeft een veelzijdig oeuvre, waarvoor hij vele prijzen won, zoals de Constantijn Huygensprijs, de Trouw Publieksprijs en de Libris Literatuurprijs. Hij groeide op in een Indische familie, wat een belangrijk thema vormt in zijn werk. Hij debuteerde in 1983 met de roman [...]

Tomas Lieske (8 juni 1943)

De naam Tomas Lieske is een pseudoniem. Eigenlijk heette de dichter en schrijver Antonius Theodorus (Ton) van Drunen. Tomas Lieske debuteerde in 1987 met de dichtbundel De ijsgeneraals en daarna volgde Een tijger onderweg (1989). De ijsgeneraals was eigenlijk niet zijn eerste boek. Voor zijn officiële debuut publiceerde hij al enkele poëzie- en toneelwerken bij [...]

Bernlef (14 januari 1937 – 29 oktober 2012)

De naam Bernlef of J. Bernlef is een pseudoniem. Eigenlijk heette de dichter en schrijver Hendrik Jan Marsman. Bernlef was de dichter van het vluchtige, die zijn gedichten niet maakte voor de eeuwigheid. Bijna om het jaar publiceerde hij een nieuwe bundel. De nieuwe bundel kon dan als het ware de vorige bundel vervangen. Al [...]

Gerard Reve (14 december 1923 – 8 april 2006)

Gerard Kornelis van het Reve (14 december 1923 - 8 april 2006) was een Nederlandse schrijver en dichter en was bekend onder de naam Gerard Reve. De auteur raakte nogal eens in opspraak en gaf vaak aanleiding tot publieke debatten. De literaire kwaliteiten waren redelijk onomstreden, maar Reve werd om zijn thematiek en provocaties door [...]

Willem Frederik Hermans (1 september 1921 – 27 april 1995)

Willem Frederik Hermans (1 september 1921 - 27 april 1995) was een Nederlandse schrijver. Hij schreef niet alleen romans, novellen, verhalen en poëzie, maar ook toneelstukken en scenario's en essays, kritieken en polemieken. Hermans was echter een veelzijdig man. Verder was hij namelijk ook fotograaf en maker van surrealistische collages. Hermans slaagde bovendien cum laude [...]

Buitenlandse auteurs

Ook bij de buitenlandse auteurs een selectie van het totale schrijversaanbod uit de jaren tachtig. Veel van de boeken van deze bekende schrijvers zijn in het Nederlands vertaald en zo ook voor veel Nederlanders toegankelijk.

William Sarabande (1942)

De Amerikaanse Joan Lesley Hamilton Cline bracht haar boeken uit onder de (mannen-)naam William Sarabande omdat haar uitgever dacht dat ze dan beter zou verkopen. Op zeventienjarige leeftijd publiceerde ze haar eerste verhaal. Ze heeft deelgenomen aan onderzoeken over het Pleistoceen en het Holoceen. In 1990 werd ze samen met Jean Auel uitgeroepen tot populairste [...]

Jean M. Auel (18 februari 1936)

De Amerikaanse Jean Marie Untinen publiceerde haar boeken onder de naam Jean M. Auel. Ze schreef Prehistorische romans, een genre dat in de jaren 80 zijn weg naar vele lezers vond. Ze debuteerde in 1980 met de Stam van de Holebeer, het eerste deel van de serie De Aardkinderen. In 1977 begon ze met de [...]

Frank Herbert (8 oktober 1920 – 17 februari 1986)

Frank Herbert is een van de grootste SF-sagen aller tijden. Herbert won De Hugo Award in 1965 en de Nebula Award in 1966. Deze dubbele eer valt slechts weinig schrijvers ten deel. Het boek Dune verscheen in 1965. In 1974 werd de Nederlandse vertaling, Duin (M.K. Stuyter SJ)  door Meulenhoff uitgebracht.  Daarna volgde de delen: [...]

Camilo José Cela (11 mei 1916 – 17 januari 2002)

Camilo José Manuel Juan Ramón Francisco de Jerónimo Cela Trulock 1916-2002 was een Spaanse schrijver. In 1989 won hij de Nobelprijs voor Literatuur. De werken van Camilo José Cela kenmerken zich door een fantasierijke inhoud, met overdrijvingen en met accentuering van plotseling opdoemende gewelddadigheid. Qua milieu spelen zijn werken zich vaak af aan de randen [...]

Ahmed Salman Rushdie (19 juni 1947)

Salman Rushdie is een essayist en schrijver van fictie en voorvechter van de vrijheid van meningsuiting. In zijn vertelstijl vermengt hij mythe en fantasie met het werkelijke leven. Hij wordt dan ook wel gerekend tot het magisch realisme. Een bron van inspiratie voor Rushdie is het werk van Günter Grass. Hij werd beroemd door zijn [...]

Isabel Allende (2 augustus 1942)

Isabel Allende werd in 1942 uit Chileense ouders geboren en reisde als diplomatendochter over de hele wereld. Ze is een wereldberoemde schrijfster van talloze boeken, waaronder grote liefdesromans en historische romans. Ze is de eerste (en misschien nog steeds de enige) Latijns-Amerikaanse vrouw die een publiek van honderden miljoenen lezers en lezeressen heeft weten te [...]

Gabriel García Márquez (6 maart 1927 – 17 april 2014)

Gabriel García Márquez uit Columbia bracht zijn jeugd door in grote armoede. García Márquez werd grootgebracht door zijn grootouders en bezocht een Jezuïetenschool, waarna hij een rechtenstudie volgde aan de nationale universiteit van Bogota. Met negentien jaar begon hij te werken als journalist en hij is journalistiek werk blijven doen naast het schrijven van romans. [...]

Milan Kundera (1 april 1929)

Milan Kundera uit Tsjechië geldt als een van de belangrijkste hedendaagse schrijvers. Hij verhuisde in 1975 naar Frankrijk en gaf daar les in vergelijkende literatuurwetenschap aan de Universiteit van Rennes. In zijn boeken is hij humoristisch, cynisch met een wat melancholische ondertoon. Hij werd beïnvloed door Franz Kafka en Friedrich Nietzsche. Kundera is er altijd [...]

George Orwell (25 juni 1903 – 21 januari 1950)

George Orwell, pseudoniem voor Eric Arthur Blair (25 juni 1903 - 21 januari 1950), was een Britse schrijver, journalist, essayist en literair criticus. Hij is een van de meest bewonderde Engelstalige auteurs van de 20e eeuw. Nineteen eighty-four Hij schreef in 1949 een dystopische toekomstroman 1984, een roman de denkbeeldige samenleving met alleen negatieve kenmerken [...]

Samengesteld door Ilse Steel.

Bronnen:
Koninklijke bibliotheek: www.kb.nl
www.debezigebij.nl
De Digitale Bilbiotheek voor de Nederlandse Letteren: www.dbnl.org
www.uitgeverijpodium.nl
www.letterenfonds.nl
Historieknet
Wikipedia
14. Nederlandse musicals...
16. Kinder- en...

We gebruiken cookies om er zeker van te zijn dat u onze website zo goed mogelijk beleeft. Als u deze website blijft gebruiken gaan we ervan uit dat u dat goed vindt. Meer informatie

Wij gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze website voor de bezoeker beter werkt. Daarnaast gebruiken wij o.a. cookies voor onze webstatistieken.

Sluiten